ایدئالیسم در فلسفه ، که به عنوان ایده‌آلیسم فلسفی یا ایده‌آلیسم متافیزیکی نیز شناخته می‌شود ، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های متافیزیکی است که ادعا می‌کنند، اساساً، واقعیت معادل ذهن ، روح یا آگاهی است . که واقعیت کاملاً یک ساختار ذهنی است. یا اینکه ایده‌ها بالاترین نوع واقعیت هستند یا بیشترین ادعا را دارند که «واقعی» تلقی می‌شوند. [1] [2] از آنجا که انواع مختلفی از ایده آلیسم وجود دارد، تعریف یکسان این اصطلاح دشوار است.
فلسفه هندی حاوی برخی از اولین دفاع از ایده آلیسم است، مانند در ودانتا و اندیشه شیوا پراتیابهینا . این نظام های فکری برای آگاهی فراگیر به عنوان ماهیت واقعی و زمینه واقعیت استدلال می کنند. آرمان‌گرایی در برخی جریان‌های بودیسم ماهایانا نیز یافت می‌شود ، مانند مکتب یوگاکارا ، که برای یک فلسفه «فقط ذهن» ( cittamatra ) در تحلیل تجربه ذهنی بحث می‌کرد. در غرب، ایدئالیسم ریشه‌های خود را به افلاطون در یونان باستان بازمی‌دارد ، او پیشنهاد می‌کرد که ایده‌های مطلق، تغییرناپذیر و بی‌زمان بالاترین شکل واقعیت را تشکیل می‌دهند: ایده‌آلیسم افلاطونی . این امر در اوایل دوره مدرن با استدلال های امانوئل کانت مبنی بر اینکه دانش ما از واقعیت کاملاً مبتنی بر ساختارهای ذهنی است، احیا و دگرگون شد: ایده آلیسم استعلایی . [2]
از نظر معرفت شناختی ، ایده آلیسم با رد امکان شناخت وجود هر چیز مستقل از ذهن همراه است. از نظر هستی شناسی ، ایده آلیسم ادعا می کند که وجود همه چیز به ذهن بستگی دارد. بنابراین، ایدئالیسم هستی‌شناختی دیدگاه‌های فیزیکالیسم و دوگانگی را رد می‌کند . در مقابل ماتریالیسم ، ایده آلیسم اولویت آگاهی را به عنوان منشأ و پیش نیاز همه پدیده ها مطرح می کند.
ایدئالیسم در آغاز قرن بیستم در غرب مورد حمله شدید قرار گرفت. بانفوذترین منتقدان جنرال الکتریک مور و برتراند راسل بودند ، اما منتقدان آن رئالیستها و مارکسیستهای جدید را نیز در بر میگرفتند . حملات مور و راسل به قدری تأثیرگذار بود که حتی بیش از 100 سال بعد «هر گونه اعتراف به گرایش های آرمان گرایانه در جهان انگلیسی زبان با ملاحظات دیده می شود». با این حال، بسیاری از جنبه‌ها و پارادایم‌های ایده‌آلیسم هنوز تأثیر زیادی بر فلسفه‌ی بعدی داشتند.
ایده آلیسم اصطلاحی است با چندین معنی مرتبط. این از طریق ایده لاتین از ایده یونان باستان (ἰδέα) از idein (ἰδεῖν) به معنای "دیدن" آمده است. این اصطلاح در سال 1743 وارد زبان انگلیسی شد. [3] [4] اصطلاح ایده آلیسم برای اولین بار در معنای متافیزیکی انتزاعی "باور به اینکه واقعیت فقط از ایده ها ساخته شده است" توسط کریستین وولف در سال 1747 استفاده شد. [5] این اصطلاح. تا سال 1796 دوباره وارد زبان انگلیسی به این معنای انتزاعی شد. [6] ای سی اوینگ این تعریف تاثیرگذار را ارائه می دهد:
این دیدگاه که هیچ چیز فیزیکی جدا از تجربه وجود ندارد... مشروط بر اینکه ما تفکر را جزئی از تجربه بدانیم و انفعال "تجربه" را متضمن نشویم و به شرطی که تحت تجربه نه تنها تجربه انسانی را در نظر بگیریم، بلکه آن را نیز در نظر بگیریم. به نام "تجربه مطلق" یا تجربه یک خدا مانند فرض برکلی. [7]
تعریف جدیدتر ویلم دیوریس، ایده‌آلیسم را این‌گونه می‌بیند: «تقریباً، این جنس شامل نظریه‌هایی است که اولویت هستی‌شناختی را به امر ذهنی، به‌ویژه مفهومی یا عقیدتی، بر غیر ذهنی نسبت می‌دهند». [7] به این ترتیب، ایدئالیسم مستلزم رد ماتریالیسم (یا فیزیکالیسم ) و همچنین رد وجود مستقل از ذهن ماده (و به این ترتیب، مستلزم رد دوآلیسم نیز می باشد ). [8]
بسته به معرفتی یا متافیزیکی بودن تز آن در فلسفه معاصر دو تعریف اصلی از ایده آلیسم وجود دارد:
بنابراین، ایده آلیسم متافیزیکی معتقد است که واقعیت در هسته خود غیر فیزیکی، غیر مادی یا تجربی است، در حالی که استدلال های ایده آلیستی معرفت شناختی صرفاً تأیید می کنند که واقعیت را فقط می توان از طریق ایده ها و ساختارهای ذهنی شناخت (بدون اینکه لزوماً ادعاهای متافیزیکی در مورد چیزها در خود داشته باشند ). [10] به همین دلیل، AC Ewing استدلال کرد که به جای اندیشیدن به این دو مقوله به عنوان اشکال ایده آلیسم مناسب، باید در عوض از استدلال های معرفتی و متافیزیکی برای ایده آلیسم صحبت کنیم. [11]
این دو روش استدلال برای ایده آلیسم گاهی اوقات برای دفاع از نوع خاصی از ایده آلیسم با هم ترکیب می شوند (همانطور که برکلی انجام داد)، اما ممکن است به عنوان تزهای مستقل توسط متفکران مختلف نیز دفاع شود. برای مثال، در حالی که FH Bradley و McTaggart بر استدلال‌های متافیزیکی تمرکز کردند، Josiah Royce و Brand Blanshard استدلال‌های معرفت‌شناختی را توسعه دادند. [12]
علاوه بر این، می توان از استدلال های معرفتی استفاده کرد، اما در مورد ماهیت متافیزیکی اشیا در خود بی طرف ماند. این موضع متافیزیکی خنثی، که شکلی از ایده آلیسم متافیزیکی درست نیست، ممکن است با چهره هایی مانند رودولف کارنپ ، کواین ، دونالد دیویدسون ، و شاید حتی خود کانت مرتبط باشد (اگرچه طبقه بندی او دشوار است). [13] معروف‌ترین نوع ایده‌آلیسم معرفتی با کانتی‌گرایی و ایده‌آلیسم متعالی و همچنین با فلسفه‌های نئوکانتی مرتبط است . ایده‌آلیست‌های متعالی مانند کانت استدلال‌های ایده‌آلیستی معرفتی را تأیید می‌کنند، بدون اینکه خود را متعهد بدانند که آیا واقعیت به‌عنوان چنین، « چیز فی نفسه »، در نهایت ذهنی است یا خیر.
در درون ایده آلیسم متافیزیکی، انواع فرعی متعددی وجود دارد، از جمله اشکال کثرت گرایی ، که معتقدند بسیاری از جوهره ها یا ذهن های ذهنی مستقل وجود دارد، مانند مونادولوژی لایب نیتس ، و اشکال مختلف مونیسم یا ایده آلیسم مطلق (مانند هگلیسم یا آدوایتا ودانتا ). که معتقدند واقعیت ذهنی بنیادی یک وحدت واحد است یا در نوعی مطلق مفرد مبتنی است . فراتر از این، ایده آلیست ها در مورد اینکه کدام جنبه های ذهنی از نظر متافیزیکی اساسی تر است، اختلاف نظر دارند. ایده‌آلیسم افلاطونی تأیید می‌کند که اشکال ایده‌آل برای واقعیت از چیزهایی که ما درک می‌کنیم، اساسی‌تر هستند، در حالی که ایده‌آلیست‌های ذهنی و پدیدارگرایان به تجربیات حسی امتیاز می‌دهند. در این میان، شخصیت گرایی ، افراد یا خود را اساسی می بیند .
تمایز مشترک بین اشکال ذهنی و عینی ایده آلیسم است. ایده آلیست های سوبژکتیو مانند جورج برکلی وجود یک جهان مستقل از ذهن یا "خارجی" را رد می کنند (البته نه ظهور چنین پدیده هایی در ذهن). با این حال، همه ایده آلیست ها واقعیت را به تجربه ذهنی محدود نمی کنند. ایده‌آلیست‌های عینی ادعاهایی درباره‌ی جهانی فراتجربی دارند، اما صرفاً منکر این هستند که این جهان اساساً از ذهن یا آگاهی به‌عنوان آنها جدا یا از نظر هستی‌شناختی مقدم است. بنابراین، ایده‌آلیسم عینی ادعا می‌کند که واقعیت تجربه شامل واقعیت‌های ابژه تجربه‌شده و ذهن ناظر می‌شود و از آن فراتر می‌رود. [14]
گاهی اوقات ایده آلیسم به عنوان نوعی ضد واقع گرایی یا شک متافیزیکی طبقه بندی می شود . با این حال، ایده آلیست ها نیازی به رد وجود یک واقعیت عینی ندارند که ما بتوانیم از آن آگاهی کسب کنیم، و صرفاً می توانند تأیید کنند که این جهان طبیعی واقعی ذهنی است. [15] [16] بنابراین، دیوید چالمرز درباره ایده آلیسم های ضد رئالیستی (که شامل ایده آلیسم برکلی می شود) و اشکال رئالیستی ایده آلیسم می نویسد، مانند " نسخه های پان روانشناسانه ایده آلیسم که در آن موجودات میکروفیزیکی بنیادی سوژه های آگاه هستند، و ماده بر اساس آنها تحقق می یابد. این موضوعات آگاه و روابط آنها." [16]
چالمرز طبقه‌بندی زیر را از ایده‌آلیسم تشریح می‌کند:
میکروایدئالیسم این نظریه است که واقعیت انضمامی کاملاً مبتنی بر ذهنیت در سطح خرد است: یعنی در ذهنیت مرتبط با موجودات میکروسکوپی اساسی (مانند کوارک ها و فوتون ها ). کلان ایده آلیسم این نظریه است که واقعیت انضمامی کاملاً مبتنی بر ذهنیت در سطح کلان است: یعنی در ذهنیتی که با موجودات کلان (متوسط) مانند انسان و شاید حیوانات غیرانسانی مرتبط است. ایده آلیسم کیهانی این تز است که واقعیت انضمامی کاملاً مبتنی بر ذهنیت کیهانی است: یعنی در ذهنیت مرتبط با کیهان به عنوان یک کل یا با یک موجود کیهانی واحد (مانند جهان یا یک خدا). [16]
گایر و همکاران همچنین بین اشکال ایدئالیسم که مبتنی بر نظریه جوهر هستند (اغلب در ایده آلیسم های انگلیسی زبان اواخر قرن نوزدهم و بیستم یافت می شود) و اشکال ایده آلیسم که بر فعالیت ها یا فرآیندهای پویا (که در فلسفه آلمان پس از کانتی مورد پسند قرار می گیرند) تمایز قائل می شوند. [17]
در فلسفه یونان باستان برخی از پیشگامان ایده آلیسم وجود دارد ، اگرچه محققان در مورد اینکه آیا هر یک از این متفکران را می توان به درستی به معنای امروزی "ایده آلیست" نامید یا خیر، اختلاف نظر دارند. [18] یک نمونه آناکساگوراس (480 قبل از میلاد) است که تعلیم داد که همه چیز در جهان ( apeiron ) توسط nous ("ذهن") به حرکت در می آید . در فایدون ، افلاطون از او نقل می‌کند که می‌گوید: «هوش است که همه چیز را سامان می‌دهد و باعث می‌شود». [18] به همین ترتیب، پارمنیدس به طور معروف بیان کرد که "اندیشیدن و بودن یکی هستند". [18] این امر باعث شده است که برخی از محققان، مانند هگل و ED فیلیپس، پارمنیدس را یک ایده آلیست بدانند. [19]
نظریه افلاطون درباره اشکال یا «ایده‌ها» ( eidos ) که در گفت‌وگوهایی مانند فایدون ، پارمنیدس و سوفیست توضیح داده شده است ، اشکال ایده‌آل (مثلاً جامدات افلاطونی در هندسه یا انتزاعی‌هایی مانند نیکی و عدالت) را به عنوان موجوداتی کامل توصیف می‌کند که «وجود دارند. به خودی خود» (به یونانی: auto kath' auto )، یعنی مستقل از هر نمونه خاصی (چه فیزیکی و چه در اندیشه فردی هر شخص). [20] [21] هر چیزی که در جهان وجود دارد با مشارکت در یکی از این ایده‌های منحصربه‌فرد وجود دارد، که با این وجود به طور علّی با جهان شدن، با طبیعت مرتبط هستند. [22] آرنه گرون این دکترین را «نمونه کلاسیک ایده آلیسم متافیزیکی به عنوان یک ایده آلیسم متعالی » می نامد. [23] با این وجود، افلاطون معتقد است که ماده آن گونه که ما درک می کنیم واقعی است، هرچند گذرا، ناقص و وابسته به ایده های ابدی برای وجودش. به همین دلیل، برخی از محققان افلاطون را دوگانه گرا می دانند ، اگرچه برخی دیگر مخالف هستند و از روایت مونیستی حمایت می کنند . [24] [22]
اندیشه افلاطون بسیار تأثیرگذار بود و متفکران متأخر افلاطونی (یا نوافلاطونی ) متأخر افلاطونیسم را در جهت‌های جدیدی توسعه دادند. فلوطین ، تأثیرگذارترین افلاطونیان متأخر، نوشت: «پس وجود و عقل یک ماهیت هستند» ( Eneads V.9.8). [25] به گفته محققانی مانند ناتانیل آلفرد بول و لودویگ نوآره، با فلوطین، ایده آلیسم واقعی که معتقد است فقط روح یا ذهن وجود دارد برای اولین بار در فلسفه غرب ظاهر می شود . [26] [27] [28] [29] به همین ترتیب، از نظر ماریا لوئیزا گاتی، فلسفه فلوطین یک "متافیزیک تعمق گرایانه" است که در آن تفکر، به عنوان خلاق، دلیل وجود همه چیز را تشکیل می دهد. [25] برای متفکران نوافلاطونی، اولین علت یا اصل، ایده خیر است ، یعنی یگانه، که از آن همه چیز به صورت سلسله مراتبی ( proodos ) مشتق شده است (Enn. VI.7.15). [30]
برخی از الهیدانان مسیحی دیدگاه‌های ایده‌آلیستی دارند [31] که اغلب مبتنی بر نوافلاطونی است . نوافلاطونی مسیحی شامل چهره هایی مانند شبه دیونیسیوس آرئوپاگیت بود و بر بسیاری از متفکران مسیحی، از جمله پدران کاپادوکیه و آگوستین تأثیر گذاشت. [32] علیرغم تأثیر مکتب گرایی ارسطویی از قرن دوازدهم به بعد، قطعاً برخی از فیلسوفان مکتبی قرون وسطی تأثیراتی از ایده آلیسم افلاطونی که از طریق آگوستین به دست آمد، حفظ کردند . [33] برای مثال، کار جان اسکاتوس اریوجنا (حدود 800 - حدود 877) توسط درموت موران به عنوان یک فلسفه ایده آلیستی تفسیر شده است که می نویسد برای اسکاتوس «تمام واقعیت فضایی-زمانی غیر مادی، وابسته به ذهن و فاقد درک می شود. در وجود مستقل». [34] اسکاتوس بدین ترتیب نوشت: "عقل همه چیز... وجود همه چیز است". [35]
از ایده آلیسم در فلسفه یهودی قرون وسطی نیز دفاع می شد . به گفته ساموئل لبنس، خاخام های اولیه حسیدی مانند یتزچاک لوریا (1534-1534) از نوعی ایده آلیسم کابالیستی دفاع کردند که در آن جهان رویای خدا یا داستانی تخیلی بود که خدا بیان می کرد. [36]
ایده‌آلیسم خداباورانه غربی متأخر، مانند نظریه هرمان لوتزه، نظریه‌ای درباره «زمین جهانی» ارائه می‌کند که در آن همه چیز وحدت خود را پیدا می‌کند: این نظریه به طور گسترده توسط الهیدانان پروتستان پذیرفته شده است. [37]
ممکن است گفته شود که چندین جنبش مذهبی مدرن مانند، برای مثال، سازمان‌های درون جنبش فکری جدید و کلیسای وحدت ، دارای جهت‌گیری ایده‌آلیستی هستند. الهیات علم مسیحی شامل شکلی از ایده آلیسم است: می آموزد که تمام آنچه واقعاً وجود دارد، خدا و ایده های خداست. که جهان آنطور که از نظر حواس به نظر می رسد، تحریف واقعیت معنوی زیربنایی است، تحریفی که ممکن است (هم از نظر مفهومی و هم از نظر تجربه انسانی) از طریق جهت گیری مجدد (معنوی سازی) اندیشه اصلاح شود. [38]
جریان های ایده آلیسم در سراسر فلسفه هند ، باستان و مدرن وجود دارد. برخی از اشکال ایده آلیسم هندو (مانند آدوایتا ) از نوعی مونیسم یا غیردوآلیسم دفاع می کنند که در آن یک آگاهی واحد ( برهمن ) تمام چیزی است که وجود دارد. با این حال، سنت‌های دیگر از کثرت‌گرایی خداباورانه دفاع می‌کنند (مثلاً شیوا سیدانتا )، که در آن منهای بسیاری ( آتمان ) و خدای واحد وجود دارد . [39]
از سوی دیگر ایده آلیسم بودایی غیر خداباورانه است و وجود منهای ابدی را (به دلیل پایبندی آنها به نظریه عدم خود ) نمی پذیرد.
نوعی از مونیسم ایده آلیستی را می توان در اوپانیشادها مشاهده کرد ، که اغلب واقعیت نهایی برهمن را به عنوان "هستی، آگاهی، سعادت" توصیف می کنند ( Saccidānanda ). [40] چاندوگیا اوپانیشاد تعلیم می دهد که همه چیز نشأت گرفته از برهمن فناناپذیر است که جوهر و منبع همه چیز است و با خود ( آتمان ) یکسان است. [41] [42] Bṛhadaraṇyaka Upaniṣad همچنین برهمن را آگاه و سعادت توصیف می کند و بیان می کند که "این موجود بزرگ (مهاد بهوتام) بدون پایان، بی حد و مرز (آپارا)، [چیزی نیست جز ویژنا [آگاهی]." [43]
مفاهیم ایده آلیستی را می توان در مکاتب مختلف فلسفه هندو از جمله برخی از مکاتب ودانتا یافت . مکاتب دیگری مانند سامخیا و نیایا - وایشیکا ، میمامسا ، یوگا ، ویششتادوایتا ، دوایتا و سایر مکاتب با ایده آلیسم به نفع رئالیسم مخالفت کردند. [44]
مکاتب مختلف ودانتا تفسیرهای متفاوتی از برهمن آتمن، نظریه بنیادی خود دارند. Advaita Vedanta یک مونیسم ایده آلیستی مطلق را مطرح می کند که در آن واقعیت یک وجود مطلق است. بنابراین، برهمن (زمینه نهایی همه) با همه آتمان ها (خودهای فردی) کاملاً یکسان است. سایر اشکال ودانتا مانند ویشیشتادوایتا رامانوجا و بهدابهدای بهاسکارا در غیر دوگانگی خود چندان رادیکال نیستند و می پذیرند که تفاوت خاصی بین روح های فردی و برهمن وجود دارد .
تأثیرگذارترین فیلسوف آدوایتا، آدی شاکارا (788-820) بود. در فلسفه او، برهمن تنها پایه غیر دوگانه ( ادهشتهانا ) برای همه هستی است. این واقعیت مستقل، خودساخته، تقلیل ناپذیر، تغییر ناپذیر و عاری از مکان، زمان و علت است. [45] در مقایسه با این واقعیت، عالم کثرت و ظواهر وهمی است ( مایا )، یک خطای شناختی غیر واقعی (میثیا). این شامل تمام ارواح یا منهای فردی می شود که در واقع غیر واقعی و از نظر عددی با یک برهمن یکسان هستند. [45]
Śaṅkara معتقد نبود که بتوان این دیدگاه را اثبات کرد که واقعیت «تنها یک است، بدون ثانیه» ( Chandogya 6.2.1) از طریق استدلال فلسفی مستقل. در عوض، او عدم دوگانگی را بر اساس اقتدار اوپانیشادها می پذیرد. به این ترتیب، بیشتر آثار موجود از او تفسیر کتاب مقدس است. [45]
با این وجود، او برای دفاع از نظریه‌های خود، استدلال‌های جدیدی ارائه کرد. یک تمایز متافیزیکی عمده برای شاکارا بین چیزی است که تغییر می‌کند و در نتیجه ممکن است نفی شود (غیر واقعی) و آنچه نیست (که واقعاً واقعی است). [45] او واقعی را به گل (علت اساسی، مشابه برهمن) و غیر واقعی را به دیگ تشبیه می کند که وجودش به گل بستگی دارد (مشابه با همه چیزهای ناپایدار در جهان). [45] شاکارا با تکیه بر روابط وابستگی و واقعیت تداوم به این نتیجه می‌رسد که مبانی متافیزیکی واقعی‌تر از تأثیرات ناپایدار آنها است و تأثیرات کاملاً تقلیل‌پذیر و در واقع با بنیاد متافیزیکی آنها یکسان است. [45] از طریق این استدلال از وابستگی، شاکارا به این نتیجه می‌رسد که از آنجایی که همه چیزها در جهان دستخوش تغییر می‌شوند، باید به علت واقعی وجودشان وابسته باشند، و این همان وجود تمایز نیافته اولیه است ( چاندوگیا بهاشیا، 6.2.1-2. ). [45] این واقعیت واحد، علت واحدی است که در هر شیئی است و هر چیز با این برهمن فرقی ندارد، زیرا همه چیز وجود خود را از آن وام می گیرد. Śaṅkara همچنین کیهانی را فراهم می کند که در آن جهان از یک حالت آشکار برمی خیزد که مانند خواب عمیق بدون رویا است و به حالتی می رسد که در آن ایشوارا (خدا) جهان را در خواب می بیند. به این ترتیب، جهان از ذهن خدا جدا نیست. [45]
فلسفه Śaṅkara، همراه با فلسفه معاصر او Maṇḍana Miśra (حدود قرن هشتم پس از میلاد)، در پایه مدرسه Advaita قرار دارد. اما مخالفان این مکتب به دلیل نفی واقعیت جهان، او را مایوادین (توهم‌گرا) می‌دانستند. [45] آنها همچنین آنچه را که توضیحی مشکل‌زا برای چگونگی برخاستن جهان از مایا می‌دانستند به‌عنوان یک خطا مورد انتقاد قرار دادند. از نظر آنها، اگر مایا در برهمن باشد، برهمن دارای جهل است، اما اگر در برهمن نباشد، این امر به دوگانگی برهمن و مایا فرو می‌ریزد. [46]
شاید تأثیرگذارترین منتقد Advaita رامانوجا (حدود 1017 - حدود 1137)، فیلسوف اصلی مکتب رقیب Viśiṣṭādvaita (مشخصات غیر دوگانه) باشد. فلسفه او واقعیت جهان و خود فردی و همچنین تأیید وحدت اساسی همه چیز با خدا را تأیید می کند. [46] یکی از نقدهای رامانوجا از advaita، معرفت شناختی است. همانطور که ادوایتا استدلال می‌کند، اگر همه شناخت‌ها غیر از آگاهی تمایزناپذیر ناب مبتنی بر خطا باشد، در این صورت ما هیچ اطلاعی از این حقیقت نخواهیم داشت که تمام شناخت فردی خطا است ( شری بهاشیا ، Ii1). [46]
علاوه بر این، رامانوجا همچنین بر خلاف ادوایتا استدلال می‌کند که خودهای فردی واقعی هستند و توهم نیستند. این به این دلیل است که خود این ایده که یک فرد می تواند نادان باشد، وجود آن فرد را پیش فرض می گیرد. [46] علاوه بر این، از آنجایی که همه ودانتین ها موافقند که ذات برهمن دانش، آگاهی و هستی است، گفتن اینکه برهمن جاهل است، پوچ است و بنابراین باید روح های فردی جاهل باشند. [46] بنابراین، باید منهای فردی با وجود متافیزیکی قبلی وجود داشته باشند که سپس در جهل فرو می‌روند ( شری بهاشیا ، II1.). [46] خودها ممکن است فردی باشند، اما همانطور که وداها بیان می کنند، آنها هنوز هم با برهمن احساس وحدت دارند. از نظر رامانوجا، این به این دلیل است که خودها حالت‌ها یا کیفیت‌های متمایزی در کالبد کیهانی برهمن هستند (و بنابراین متفاوت و در عین حال با برهمن متحد می‌شوند). [46] [47] در این میان برهمن مانند روح در بدن جهان است. علاوه بر این، برهمن یک خدای خداباور برای رامانوجا است، که در واقع به عنوان اتحاد دو خدا وجود دارد: ویشنو و لاکشمی . [46]
فلسفه سنت تانتریک شیویسم تریکا یک ایده آلیسم خداباورانه غیردوگانه است. [48] [49] متفکران کلیدی این سنت فلسفی، معروف به مکتب Pratyabhijñā (تشخیص)، فیلسوفان کشمیری Utpaladeva (حدود 900-950 میلادی) و Abhinavagupta (975-1025 پس از میلاد) هستند. [50] این سنت یک مونیسم غیر دوگانه را تأیید می کند که خدا ( شیوا ) را به عنوان یک آگاهی کیهانی واحد می بیند. [51] همه منها (آتمان) با خدا یکی هستند، اما این را فراموش کرده اند و باید ماهیت واقعی خود را بشناسند تا به رهایی برسند. [52]
با این حال، برخلاف Advaita Vedanta، یک آگاهی کیهانی فعال و پویا است و متشکل از ارتعاش خود به خودی ( spanda ) است زیرا دارای کیفیت آزادی مطلق ( svātāntrya ) است. [53] از طریق قدرت ( Śakti ) ارتعاشات پویا، مطلق (شیوا-شاکتی، آگاهی و قدرت آن) جهان را می آفریند و بنابراین، جهان تجلی واقعی آگاهی مطلق است. [54] بنابراین، در این نظام، جهان و خودهای فردی (که پویا هستند، نه شاهدی غیرقابل تغییر) یک توهم غیر واقعی نیستند، بلکه به عنوان تجلی واقعی و فعال آزادی خلاق خداوند تلقی می شوند. [55]
ایده آلیسم در فلسفه مدرن هندو ، به ویژه در مدرنیسم نو ودانتا ، تأثیرگذار باقی مانده است . مدافعان برجسته مدرن عبارتند از: رام موهان روی (1772-1833)، ویوکاناندا (1863-1902)، [56] ساروپالی راداکریشنان ( منظر ایده آلیستی از زندگی، 1932) و آئوروبیندو (1872-1950).
دیدگاه های بودایی که یادآور ایده آلیسم هستند در متون مقدس ماهایانا مانند تبیین اسرار عمیق ، هبوط به لاکا و ده مرحله سوترا ظاهر می شوند . [57] این نظریه‌ها که به‌عنوان «فقط ذهن» ( cittamatra ) یا «دکترین آگاهی» ( viñanavada ) شناخته می‌شوند، بیشتر با فیلسوفان بودایی هندی مکتب یوگاکارا و مکتب معرفت‌شناختی مرتبط (پراماناوادا) مرتبط بودند. [58] این ارقام عبارتند از: واسوباندو ، آساگا ، دیگناگا ، دارماکیرتی ، استیراماتی ، دارماپالا ، جاناناشریمیترا ، شاکاراناندانا ، و راتناکاراشانتی . استدلال‌های آنها برای قرن‌ها موضوعی پر جنب و جوش برای فیلسوفان بودایی و غیربودایی در هند بود. [58] این بحث‌ها تأثیر ماندگاری بر فلسفه بودایی بعدی بودیسم شرق آسیا و بودیسم تبتی گذاشت . [58]
در مورد این که آیا می توان بودیسم یوگاکارای هندی را شکلی از ایده آلیسم دانست یا خیر، برخی از دانشمندان مدرن اختلاف نظر دارند. [59] [58] برخی از نویسندگان مانند جی گارفیلد فیلسوف و لمبرت اشمیتهاوزن فیلسوف آلمانی استدلال می‌کنند که یوگاکارین‌های هندی ایده‌آلیست‌های متافیزیکی هستند که وجود دنیای بیرونی مستقل از ذهن را رد می‌کنند. [60] دیگران آنها را نزدیکتر به ایده آلیست معرفتی مانند کانت می دانند که معتقد است شناخت ما از جهان صرفاً دانش مفاهیم و ادراکات خودمان است. [59] با این حال، یک تفاوت عمده در اینجا این است که در حالی که کانت معتقد است که چیز در خود ناشناخته است، یوگاکارین های هندی معتقد بودند که واقعیت نهایی قابل شناخت است، اما تنها از طریق ادراک یوگای غیر مفهومی یک ذهن مراقبه بسیار آموزش دیده. [59] محققان دیگری مانند دان لوستائوس و توماس کوچوموتوم یوگاکارا را نوعی پدیدارشناسی تجربه می‌دانند که به دنبال درک چگونگی ظهور رنج ( دوخا ) در ذهن است، نه ارائه یک متافیزیک. [61] [62]
_(413).jpg/1280px-Kofukuji_Monastery_Hosso_Patriarchs_of_Hokuendo_(Seshin)_(413).jpg)
به هر حال، آثار واسوباندو (ج.360) قطعاً شامل رد ابژه‌های «بیرونی» مستقل از ذهن است (سنسکریت: bāhyārtha) و استدلال می‌کند که ماهیت واقعی واقعیت فراتر از تمایزات موضوع-ابژه است. [59] [58] او تجربه هشیار معمولی را در ادراکاتش از دنیای بیرونی جدا از خودش (که وجود ندارد) دچار توهم می‌داند و در عوض استدلال می‌کند که همه چیز وجود دارد ( ایده‌ها، تصاویر ذهنی، ظواهر آگاهانه، بازنمایی‌ها). [59] [63] [58] واسوباندو بیست آیه خود را با تأیید این نکته آغاز می‌کند که «همه این [هر چیزی که ما برای وجود می‌پنداریم] صرفاً ظاهر آگاهی است [ vijñapti ]، به دلیل ظاهر اشیاء غیر موجود، فقط همانطور که یک مرد مبتلا به بیماری چشم، موهایی را که وجود ندارد می بیند» (Viṃś.1). [59] [58] بحث اصلی او علیه اشیاء خارجی، نقد نظریه‌های اتمیستی مخالفان واقع‌گرای او ( نظریه‌پردازان نیایا و ابهیدارما ) است. [58]
واسوباندو همچنین به سه ایراد به ایده آلیسم پاسخ می دهد که بیانگر دیدگاه او است که همه ظواهر ناشی از ذهن است: (1) مسئله تداوم مکانی-زمانی، (2) حسابرسی برای بین الاذهانی ، و (3) تأثیر علّی ماده بر موضوعات. [58] [64] برای ایراد اول و سوم، واسوباندو با این استدلال پاسخ می‌دهد که رویاها همچنین می‌توانند شامل تداوم مکانی-زمانی، منظم بودن و اثربخشی علّی باشند. [58] با توجه به بین الاذهانی، واسوباندو به کارمای مشترک و همچنین علیت ذهن به ذهن متوسل می شود. [65] پس از پاسخ به این مخالفت ها، واسوباندو استدلال می کند که ایده آلیسم توضیح بهتری نسبت به واقع گرایی برای تجربیات روزمره است. برای انجام این کار، او بر «اصل سبکی» هندی تکیه می‌کند (توسل به صرفه‌جویی مانند تیغ اوکام ) و استدلال می‌کند که ایده‌آلیسم نظریه «سبک‌تر» است زیرا تعداد کمتری از موجودات را مطرح می‌کند. [65] بنابراین این استدلالی است از سادگی و استنتاجی برای بهترین تبیین (یعنی استدلال ابداعی ). [65]
به این ترتیب، او تأیید می‌کند که تجربه معمول ما از خود بودن (آتمن) بودن که اشیاء را می‌شناسد، ساختی توهم‌آمیز است، و این همان چیزی است که او جنبه «طبیعت تصوری» واقعیت می‌نامد. [58]
بنابراین، برای واسوباندو، «آگاهی ریشه‌ای» اساسی‌تری وجود دارد که خالی از تمایزات موضوع-ابژه است و در عین حال همه تجربیات را «همانطور که امواج از آب سرچشمه می‌گیرند» سرچشمه می‌گیرد ( Thirty Verses , Triṃś .17). [58] با این حال، واسوباندو می‌بیند که این فلسفه صرفاً یک توصیف متعارف است، زیرا واقعیت نهایی «غیرقابل تصور» است ( Triṃś. 29)، « بدین ترتیب » غیرقابل وصف و غیرمفهومی که نمی‌توان آن را به طور کامل در کلمات به تصویر کشید و تنها از طریق آن می‌توان شناخت. تحقق مراقبه توسط یوگی ها ("yogacaras"، از این رو نام مدرسه او). به همین دلیل است که برخی از مفسران مدرن، مانند جاناتان گلد، اندیشه واسوباندو را یک «ایدئالیسم قراردادی» یا حتی نوعی ایده آلیسم معرفتی مانند ایده کانت (و نه یک ایده آلیسم عینی کامل) می دانند. [66] [59] [58]
استدلال‌های بودایی علیه اشیاء خارجی توسط شخصیت‌های بعدی مانند دیگناگا ( فلز قرن ششم ) و دارماکیرتی (فلسفه قرن هفتم) که چرخشی معرفت‌شناختی را در فلسفه هندی قرون وسطی رهبری کردند، بیشتر گسترش یافت و تیزتر شد. [67] [58]
استدلال اصلی دیگناگا علیه اجسام خارجی (مخصوصاً ذرات اتمی ) در «آلامباناپاریکشا » ( بررسی شیء آگاهی ) او یافت می‌شود . [58] دیگناگا استدلال می‌کند که برای اینکه چیزی یک شی (آلامبانا) در یک حالت آگاهانه باشد، آن شی باید به طور علّی با آگاهی مرتبط باشد و باید به آن آگاهی (در ظاهر یا محتوا) شباهت داشته باشد. دیگناگا سپس می کوشد نشان دهد که واقع گرایی در مورد جزییات بیرونی نمی تواند این دو شرط را برآورده کند. [58] از آنجایی که اتم های منفرد فاقد شباهت به حالت آگاهانه ای هستند که ظاهراً ایجاد می کنند، نمی توانند موضوع شناخت باشند. علاوه بر این، انباشته‌های اتم‌ها نیز نمی‌توانند هدف باشند، زیرا آنها صرفاً یک گروه‌بندی مفهومی از اتم‌های منفرد (و بنابراین، غیر واقعی) هستند و فقط اتم‌ها کارآیی علی دارند. [58]
دیدگاه دارماکیرتی در پرامانارتیکا ( تفسیر معرفت‌شناسی ) به این صورت خلاصه می‌شود: «شناخت خود را تجربه می‌کند، و هیچ چیز دیگری. [68] یکی از استدلال‌های اصلی او برای ایده‌آلیسم، استنتاج از «ضرورت چیزهایی است که فقط همراه با تجربه تجربه می‌شوند» (سنسکریت: sahopalambhaniyama ) . [58] دارماکیرتی به صراحت این استدلال را در تصدیق معرفت شناسی ( Pramāṇaviniścaya ) بیان می کند: "آبی و آگاهی آبی متفاوت نیستند، زیرا آنها باید همیشه با هم درک شوند." [58] از آنجایی که یک شی هرگز مستقل از آگاهی یافت نمی شود، اشیا نمی توانند مستقل از ذهن باشند. این را می‌توان به‌عنوان یک استدلال معرفت‌شناختی برای ایده‌آلیسم خواند که تلاش می‌کند نشان دهد هیچ دلیل موجهی (تجربی یا استنتاجی) برای پذیرش وجود اشیاء خارجی وجود ندارد. [58]
اکثر متفکران و معرفت شناسان یوگاکارا (از جمله دارماکیرتی) از وجود جریان های ذهنی متعدد دفاع کردند و حتی به مشکل ذهن های دیگر پرداختند . به این ترتیب، متفکرانی مانند دارماکیرتی کثرت گرایان بودند که معتقد بودند ذهن های متعددی در جهان وجود دارد (در این مورد، آنها با متفکران هندو آدوایتا که معتقد بودند یک آگاهی کیهانی واحد وجود دارد متفاوت هستند). [58] با این حال، یک مکتب فرعی خاص از بودایی‌های هندی وجود داشت که نمونه‌ای از آنها پراجناکاراگوپتا ، جاناناشریمیترا (فلز 975–1025 پس از میلاد) و راتناکیرتی (قرن یازدهم میلادی) بودند که تکثرگرا نبودند. راتناکیرتی در رد جریان‌های ذهنی دیگر ( سانتانتارادوشانا )، استدلال می‌کند که وجود ذهن‌های دیگر را نمی‌توان در نهایت تثبیت کرد، و به این ترتیب، واقعیت نهایی باید یک آگاهی غیرمتمایز و غیرمتمایز باشد ( viñānādvaita ) . [69] این تفسیر مونیستیک از یوگاکارا به عنوان مکتب سیترادوایتاوادا (دیدگاه غیردوگانگی رنگارنگ) شناخته می‌شود ، زیرا واقعیت را به عنوان یک درخشندگی غیردوگانه و چندوجهی می‌بیند ( citrādvaitaprakāśa ). [70] [71]
در فلسفه چینی ، ایده آلیسم یوگاکارا توسط بوداییان چینی مانند ژوانزانگ (602-664) و شاگردانش کویجی (632-682) و وونچوتک (613-696) دفاع شد . ژوانزانگ بودیسم یوگاکارا را در دانشگاه بزرگ هندی نالاندا زیر نظر فیلسوف هندی شیلاهادرا مطالعه کرده بود . کار او، به ویژه نمایش فقط آگاهی ، در استقرار بودیسم یوگاکارا آسیای شرقی (همچنین به عنوان "فقط آگاهی" نیز شناخته می شود، Ch : Weishi唯識) محوری بود که به نوبه خود بر تفکر بودایی شرق آسیا به طور کلی تأثیر گذاشت. [72] [73]
بودیسم یوگاکارا بر اندیشه سایر سنت های فلسفی بودایی چینی مانند هوایان ، تیانتای ، سرزمین پاک و ذن نیز تأثیر گذاشت . [74] بسیاری از سنت‌های بودایی چینی مانند Huayan، Zen ، و Tiantai نیز به شدت تحت تأثیر متن مهمی به نام بیداری ایمان در ماهایانا قرار گرفتند ، که ایده‌آلیسم صرفاً آگاهی را با تفکر طبیعت بودا ترکیب می‌کرد . [75] [76] [77] این متن یک نظریه تأثیرگذار از ذهن را ترویج کرد که معتقد است همه پدیده‌ها مظاهر «ذهن واحد» هستند. برخی از محققان این را یک مونیسم هستی شناسانه می دانند . [76] در بخشی از متن آمده است: « سه جهان سازه‌های واهی هستند که تنها توسط ذهن ایجاد شده‌اند» و «همه دارماها از ایجاد افکار نادرست توسط ذهن ایجاد می‌شوند». [78] یورگنسن و همکاران. توجه داشته باشید که این نشان دهنده ایده آلیسم متافیزیکی است. [78] روند فلسفی جدیدی که با بیداری ایمان آغاز شد ، با مقاومت برخی از متفکران یوگاکارای چینی مواجه شد، و بحث‌ها بین مکتب یوگاکارای ژوانزانگ و کسانی که در عوض از آموزه‌های بیداری ایمان پیروی می‌کردند تا دوران مدرن ادامه یافت. این بحث ها در چین و همچنین در ژاپن و کره اتفاق افتاد. [74]
این آموزه که همه پدیده‌ها از یک اصل غایی، یعنی ذهن واحد، ناشی می‌شوند، توسط مکتب تأثیرگذار هوآیان اقتباس شد ، که اندیشه‌های آن توسط متفکرانی مانند فازانگ (643-712) و زونگمی (780-841) نمونه است. [79] [80] این سنت همچنین نوعی کل‌گرایی را ترویج می‌کند که هر پدیده‌ای در کیهان را در هم آمیخته و به هم پیوسته با هر پدیده دیگری می‌بیند. [81] محققان چینی مانند یو-لان فونگ و وینگ-تسیت چان ، فلسفه هوایان را شکلی از ایده آلیسم می دانند، اگرچه سایر محققان از تفسیرهای جایگزین دفاع کرده اند. [82] [83] [84] به گفته وینگ-تسیت چان، از آنجایی که پدرسالار هوآیان، فازانگ، ذهن واحد را مبنای همه چیز، از جمله دنیای بیرونی می‌داند، سیستم او ایده‌آلیسم عینی است. [82] یک تمایز کلیدی بین دیدگاه هوایان از جهان و دیدگاه مکتب یوگاکارا این است که در هوآیان، یک جهان بین الاذهانی واحد وجود دارد (که با این وجود از ذهن نشات می‌گیرد)، در حالی که یوگاکارا معتقد است که هر جریان ذهنی دنیای خود را از درون خود فرا می‌فرستد. آگاهی ریشه زیرین [82] [85]
ایدئالیسم بودایی چینی همچنین از طریق کار متفکرانی مانند دوران مینگ (1368-1644) وانگ یانگمینگ (1529-1472) نئوکنفوسیوس، بر فلسفه کنفوسیوس تأثیر گذاشت. اندیشه وانگ به نوعی ایده آلیسم تعبیر شده است. [86] به گفته وانگ، اصل یا الگوی نهایی ( lǐ ) کل جهان با ذهن یکسان است که با «بهشت، زمین، و مخلوقات بی‌شمار» جهان یک جسم یا جوهر ( yì tǐ ) را تشکیل می‌دهد. [87] وانگ استدلال می‌کند که تنها این دیدگاه می‌تواند این واقعیت را توضیح دهد که انسان‌ها مراقبت و خیرخواهی فطری برای دیگران و همچنین احساس مراقبت از اشیاء بی‌جان را تجربه می‌کنند. [87] اندیشه وانگ، همراه با اندیشه لو شیانگشان ، منجر به ایجاد مکتب ذهن شد ، یک سنت مهم نئوکنفوسیوسی که بر این دیدگاه های ایده آلیستی تأکید داشت. [87]
ایدئالیسم یوگاکارا در قرن بیستم احیا شد و شخصیت هایی مانند یانگ ونهوی (1837-1911)، تایسو ، لیانگ شومینگ ، اویانگ جینگوو (1870-1943)، وانگ شیائوسو (1875-1948)، و لو چنگ مرتبط شد. [88] [73] متفکران چینی مدرن که با آگاهی مرتبط بودند-فقط این فلسفه را با فلسفه غرب (به ویژه تفکر هگلی و کانتی) و علم مدرن پیوند دادند. [73] [89] روند مشابهی در میان برخی از فیلسوفان ژاپنی مانند Inoue Enryō رخ داد ، که فلسفه‌های آسیای شرقی مانند Huayan را با فلسفه هگل مرتبط کرد. [73]
هم بوداییان چینی مدرن و هم متفکران کنفوسیوس جدید در این احیای مطالعات صرفاً آگاهی شرکت کردند. [88] [76] [73] اندیشه کنفوسیوسیان جدید مانند Xiong Shili ، Ma Yifu، Tang Junyi و Mou Zongsan تحت تأثیر فلسفه صرفاً آگاهی یوگاکارا و همچنین متافیزیک بیداری ایمان در ماهایانا بود. اگرچه اندیشه آنها حاوی نقدهای بسیاری بر فلسفه بودایی بود . [90] [91]
تنها در دوران مدرن است که ایده آلیسم به موضوع اصلی بحث در میان فیلسوفان غربی تبدیل شد. [92] همچنین زمانی بود که اصطلاح "ایده‌الیسم" توسط کریستین ولف (1679-1754) ابداع شد، اگرچه متفکران قبلی مانند برکلی با نام‌های مختلف برای آن استدلال کرده بودند.
گرایش‌های ایده‌آلیستی را می‌توان در آثار برخی از فیلسوفان عقل‌گرا ، مانند لایب‌نیتس و نیکلاس ماله‌برانش یافت (اگرچه آنها از این اصطلاح استفاده نکردند). مالبرانش استدلال می‌کرد که ایده‌های افلاطونی (که فقط در ذهن خدا وجود دارند) بستر نهایی تجربیات ما و جهان فیزیکی هستند، دیدگاهی که مواضع ایده‌آلیستی بعدی را نشان می‌دهد. [93] برخی از محققان نیز فلسفه لایب نیتس را نزدیک به ایده آلیسم می دانند. گایر و همکاران می نویسد که «دیدگاه او مبنی بر اینکه حالات مونادها فقط می توانند ادراکات و امیال (امیال) باشند، استدلالی متافیزیکی برای ایده آلیسم مطرح می کند، در حالی که تز معروف او که هر موناد کل جهان را از دیدگاه خود نمایندگی می کند، ممکن است یک معرفت شناختی تلقی شود. زمینه ای برای آرمان گرایی، حتی اگر به این اندازه نگوید.» [92] با این حال، هنوز در ادبیات علمی معاصر بحث های زیادی وجود دارد که آیا می توان لایب نیتس را یک ایده آلیست دانست. [94]
یکی از طرفداران مشهور ایده آلیسم مدرن، اسقف جورج برکلی (1685-1753)، فیلسوف انگلیسی-ایرلندی بود که از نظریه ای دفاع می کرد که او آن را غیر ماتریالیسم می نامید. [95] این نوع ایده‌آلیسم گاهی ایده‌آلیسم ذهنی نیز نامیده می‌شود (همچنین به عنوان ایده‌آلیسم پدیداری نیز شناخته می‌شود ).
برکلی معتقد بود که اشیاء فقط تا حدی وجود دارند که ذهن آنها را درک کند و بنابراین جهان فیزیکی خارج از ذهن وجود ندارد. استدلال معرفتی برکلی برای این دیدگاه (که در رساله‌ای درباره اصول دانش بشری یافت می‌شود ) بر این فرض استوار است که ما فقط می‌توانیم ایده‌ها را در ذهن بشناسیم. بنابراین، دانش به چیزهای مستقل از ذهن گسترش نمی یابد ( رساله ، 1710: قسمت اول، §2). [96] از این رو، برکلی معتقد است که «وجود یک ایده عبارت است از درک شدن»، بنابراین، در مورد ایده‌ها « esse their percipi است »، یعنی بودن، درک شدن است (1710: بخش اول، §3). . [96]
برکلی بر اساس این محدودیت وجود فقط به آنچه درک می شود، بی معنی است که فکر کنیم ممکن است اشیایی وجود داشته باشند که درک نمی شوند. [96] این ایده اصلی پشت آنچه «استدلال اصلی» برکلی برای ایده‌آلیسم نامیده می‌شود، است که بیان می‌کند که «کسی نمی‌تواند چیزی را که تصور نشده است تصور کند، زیرا در تلاش برای انجام این کار، فرد همچنان در حال درک شیء است» (1710: قسمت). من، §23). [96] در مورد این سوال که چگونه اشیایی که در حال حاضر توسط ذهن فردی درک نمی شوند در جهان باقی می مانند، برکلی پاسخ می دهد که یک ذهن ابدی واحد تمام واقعیت فیزیکی را ثابت نگه می دارد (و در وهله اول باعث ایجاد ایده ها می شود) و این خدایا . [97]
برکلی همچنین برای ایده آلیسم بر اساس یک فرض کلیدی دوم استدلال کرد: "یک ایده نمی تواند شبیه چیزی باشد جز یک ایده" و به این ترتیب هیچ چیز بدون ذهن یا ذهن بیرونی نمی تواند وجود داشته باشد. این به این دلیل است که برای اینکه چیزی شبیه چیز دیگری باشد، باید چیزی مشترک وجود داشته باشد. اگر چیزی مستقل از ذهن است، پس باید کاملاً متفاوت از ایده باشد. بنابراین، هیچ رابطه ای بین ایده ها در ذهن و چیزهای "بدون ذهن" وجود ندارد، زیرا آنها شبیه هم نیستند. [98] همانطور که برکلی می نویسد، "... من می پرسم آیا آن اصالت های فرضی یا چیزهای خارجی، که ایده های ما تصاویر یا بازنمایی آنهاست، خودشان قابل درک هستند یا خیر؟ اگر هستند، پس ایده هستند، و ما به دست آورده ایم. اما اگر می گویید که اینطور نیست، من از هر کس متوسل می شوم که بگوید یک رنگ مانند چیزی است که نامرئی است یا غیر قابل لمس. (1710: قسمت اول، §8). [98]
یک فلسفه ایده آلیستی مشابه تقریباً همزمان با برکلی توسط کشیش و فیلسوف انگلیسی آرتور کولیر ( کلاویس یونیورسالیس : یا، تحقیقی جدید پس از حقیقت، نمایش عدم وجود یا غیرممکن بودن یک جهان بیرونی، 1713) توسعه یافت. ). کالیر ادعا کرد که دیدگاه خود را توسعه داده است که همه مواد مستقل از برکلی به ذهن بستگی دارند. [99] پل برونتون ، فیلسوف و عارف بریتانیایی، نیز نوع مشابهی از ایده آلیسم به نام «ذهن‌گرایی» را آموزش داد. [100]
A. A. Luce [101] و جان فاستر دیگر ایده آلیست های ذهنی هستند. [102] لوس، در حس بدون ماده (1954)، تلاش می‌کند تا برکلی را با مدرن‌سازی واژگان خود و قرار دادن مسائلی که با آن مواجه بود به روز کند، و به شرح کتاب مقدس ماده و روانشناسی ادراک و طبیعت می‌پردازد. فاستر در مورد ایده آلیسم استدلال می کند که جهان فیزیکی ایجاد منطقی محدودیت های طبیعی و غیر منطقی در تجربه حسی انسان است . آخرین دفاع فاستر از دیدگاه‌های خود ( ایدئالیسم پدیدارگرا ) در کتاب جهانی برای ما: مورد ایده‌آلیسم پدیدارگرایانه است .
منتقدان ایده آلیسم ذهنی عبارتند از کتاب محبوب برتراند راسل در سال 1912 به نام مسائل فلسفه ، فیلسوف استرالیایی دیوید استو ، [103] آلن ماسگریو ، [104] و جان سرل . [105]
ایده آلیسم استعلایی توسط امانوئل کانت (1724-1804)، که اولین فیلسوفی بود که به خود برچسب "ایدئالیست" زد، توسعه یافت . [106] کانت در نقد عقل محض ، به وضوح دیدگاه خود را (که آن را «رئالیسم انتقادی» و «رئالیسم تجربی» نیز نامید) از ایده آلیسم برکلی و از دیدگاه های دکارت متمایز کرد. [106] [107] فلسفه کانت معتقد است که ما فقط از تجربیات خود آگاهی داریم که به طور مشترک از شهودها و مفاهیم تشکیل شده است. به این ترتیب، تجربیات ما منعکس کننده ساختارهای شناختی ما هستند، نه ماهیت ذاتی چیزهای مستقل از ذهن. این بدان معناست که حتی زمان و مکان نیز به خودی خود ویژگی اشیا نیستند (یعنی ذهن واقعیت مستقل زیربنایی ظواهر). [106]
از آنجایی که بر ماهیت معرفت وابسته به ذهن متمرکز است و نه بر مابعدالطبیعه فی نفسه، ایده آلیسم استعلایی نوعی ایده آلیسم معرفتی است . بر خلاف اشکال متافیزیکی ایده آلیسم، ایده آلیسم استعلایی کانت وجود چیزهای مستقل ذهنی را انکار نمی کند یا تأیید نمی کند که آنها باید ذهنی باشند. [106] بنابراین او می پذیرد که ما می توانیم اشیاء خارجی را متمایز از بازنمایی خود از آنها تصور کنیم. با این حال، او استدلال می‌کند که ما نمی‌توانیم بدانیم که اشیاء خارجی «فی نفسه» چیستند. [106] به این ترتیب، سیستم کانت را از برخی جهات (مثلاً در مورد مکان و زمان) می‌توان ایده‌آلیستی نامید و همچنین از این جهت واقع‌گرا است که می‌پذیرد باید واقعیتی مستقل از ذهن وجود داشته باشد ( حتی اگر نتوانیم ماهیت نهایی آن را بشناسیم و بنابراین باید آگنوستیک بمانیم) . در مورد این). [108] سیستم کانت همچنین واقعیت یک خود واقعی آزاد و یک خدا را تأیید می‌کند، که او آن را ممکن می‌داند زیرا ماهیت غیر زمانی شیء در خود اجازه آزادی رادیکال و خودانگیختگی واقعی را می‌دهد. [108]
استدلال اصلی کانت برای ایده آلیسم او، که در سراسر کتاب نقد عقل محض یافت می شود ، بر این فرض کلیدی استوار است که ما همیشه اشیاء را در مکان و زمان از طریق شهود پیشینی خود بازنمایی می کنیم (دانشی که مستقل از هر تجربه ای است). [109] بنابراین، طبق نظر کانت، مکان و زمان هرگز نمی‌توانند نمایانگر «خواصی از هر چیز در خودشان یا هیچ رابطه‌ای از آنها با یکدیگر باشند، یعنی هیچ تعینی از آنها که به خود اشیاء متصل می‌شود و حتی باقی می‌ماند». اگر بخواهیم از تمام شرایط ذهنی شهود انتزاع بگیریم» (CPuR A 26/B 42). [109]
نکته اصلی کانت این است که از آنجایی که بازنمایی های ذهنی ما ساختار مکانی-زمانی دارند، ما هیچ دلیل واقعی برای این فرض نداریم که اشیای واقعی که ذهن ما به این روش بازنمایی می کند، به خودی خود ساختار مکانی-زمانی نیز دارند. کانت این استدلال را در بخش‌های مختلف نقد بیان می‌کند ، مانند زمانی که به صورت بلاغی می‌پرسد:
اگر در شما استعدادی برای شهود پیشینی وجود نداشت. اگر این شرط ذهنی در عین حال شرایط پیشینی همگانی نبود که تنها تحت آن ابژه شهود ممکن است. اگر شیء ([مثلاً] مثلث) به خودی خود چیزی بدون ارتباط با موضوع شما بود: پس چگونه می‌توانید بگویید که آنچه لزوماً در شرایط ذهنی شما برای ساختن مثلث نهفته است، باید لزوماً به خود مثلث نیز مربوط باشد. (الف 48/ب 65) [110]
کانت در طول زندگی حرفه ای خود تلاش کرد تا فلسفه خود را از ایده آلیسم متافیزیکی متمایز کند، زیرا برخی از منتقدان او را به عنوان یک ایده آلیست برکلی متهم می کردند. [108] او استدلال کرد که حتی اگر ما نتوانیم بدانیم اشیا به خودی خود چگونه هستند، می دانیم که آنها باید وجود داشته باشند، و این را "از طریق بازنمایی هایی که تأثیر آنها بر حساسیت ما برای ما فراهم می کند" می دانیم. [111] در ویرایش دوم نقد خود ، او حتی "رد ایده آلیسم" را درج کرد. از نظر کانت، «ادراک این امر پایدار تنها از طریق چیزی خارج از من امکان پذیر است و نه از طریق بازنمایی صرف چیزی خارج از من». [112]
فلسفه کانت بر متفکران روشنگری اروپایی (و همچنین متفکران ضدروشنگری ) بسیار تأثیرگذار بود و ایده های او به طور گسترده مورد بحث و بررسی قرار گرفت. [113] همچنین فیلسوفان بعدی کانتی که روش او را اتخاذ کردند، مانند کارل لئونهارد راینهولد و یاکوب زیگیسموند بک ، از ایده آلیسم استعلایی نیز دفاع کردند .
اواسط قرن نوزدهم شاهد احیای فلسفه کانتی بود که با نام «بازگشت به کانت» به نئوکانتییسم معروف شد. [114] این جنبش به ویژه بر فلسفه دانشگاهی آلمان قرن نوزدهم (و همچنین فلسفه قاره ای به عنوان یک کل) تأثیرگذار بود. برخی از چهره های مهم عبارتند از: هرمان کوهن (1842-1918)، ویلهلم ویندلبند (1848-1914)، ارنست کاسیرر ، هرمان فون هلمهولتز ، ادوارد زلر ، لئونارد نلسون ، هاینریش ریکرت ، و فردریش آلبرت لانژ . [115] [116] یکی از دغدغه‌های اصلی نئوکانتی‌ها به‌روزرسانی معرفت‌شناسی کانتی بود، به‌ویژه به منظور ارائه مبنایی معرفتی برای علوم مدرن (همه اینها در حالی‌که به‌کلی از هستی‌شناسی اجتناب می‌کردند، خواه ایده‌آلیستی یا ماتریالیستی). [116] نئوکانتیانیسم ایدئالیسم متافیزیکی را رد کرد و در عین حال این فرض اساسی کانتی را نیز پذیرفت که «تجربه ما از واقعیت همیشه بر اساس ویژگی‌های متمایز ذهنیت انسانی ساخته می‌شود». [114] از این رو، کاسیرر از جهان بینی معرفتی دفاع کرد که معتقد بود نمی توان واقعیت را به هیچ شیء مستقل یا ماهوی (فیزیکی یا ذهنی) تقلیل داد، در عوض، تنها راه های مختلفی برای توصیف و سازماندهی تجربه وجود دارد. [117]
نئوکانتیانیسم بر کار حلقه وین و سفیران آن در جهان انگلیسی زبان، رودلف کارنپ 1891-1970) و هانس رایشنباخ تأثیر گذاشت . [114] شارل برنارد رنوویه اولین فیلسوف در فرانسه بود که سیستمی را بر اساس ایده‌آلیسم انتقادی کانت تدوین کرد که او آن را نقد نو (néo-criticisme ) نامید. این یک دگرگونی است تا ادامه کانتییسم.
چندین متفکر مهم آلمانی که عمیقاً تحت تأثیر کانت قرار گرفتند ایده آلیست های آلمانی هستند : یوهان گوتلیب فیشته (1762-1814)، فردریش ویلهلم جوزف شلینگ (1775-1854) و گئورگ فردریش هگل (1770-1831). [118] اگرچه این متفکران به شدت از کانت استفاده می‌کردند، اما به این ترتیب ایده‌آلیست‌های متعالی نبودند، و به دنبال فراتر رفتن از این ایده بودند که چیزها به خودی خود ناشناخته هستند - ایده‌ای که آنها آن را گشودن دری به روی شک‌گرایی و نیهیلیسم می‌دانستند . [119]
بنابراین ایده‌آلیست‌های آلمانی پساکانتی، ایده‌آلیسم استعلایی را با استدلال بر ضد تقابل جهان هستی مستقل از ذهن و جهان ذهنی سازه‌های ذهنی (یا جدایی بین دانش و آنچه شناخته شده، بین سوژه و ابژه، واقعی و ایده‌آل) رد کردند. . این ایده آلیسم جدید آلمانی با «تفکیک ناپذیری وجود و تفکر» و «تصور پویا از خودآگاهی» متمایز شد که واقعیت را به عنوان فعالیت خودآگاه خودآگاه و بیان آن می بیند. [120] به این ترتیب، این نوع ایده‌آلیسم متافیزیکی، که بر فرآیندها و نیروهای پویا متمرکز بود، با اشکال قدیمی‌تر ایده‌آلیسم، که خود را بر نظریه جوهر بنا نهاده بود (که آلمانی‌ها آن را «دگماتیسم» می‌نامیدند) مخالف بود. [120]
اولین متفکری که این نوع ایده آلیسم پویا را به تفصیل بیان کرد، جی جی فیشته ( دکترین ویسنشافت ، 1810-1813) بود. [121] از نظر فیشته، فعل اولیه در زمینه هستی «خود نهادینه» نامیده می شود. [122] فیشته استدلال می‌کند که خودآگاهی یا من یک کنش خود آفرین بدون قید و شرط است که او آن را کنش-عمل ( tathandlung ) نیز نامیده است. فیشته استدلال می کند که قرار دادن چیزی بدون قید و شرط و مستقل در زمینه همه، تنها راه اجتناب از یک پسرفت نامحدود معرفتی است . [123] به عقیده فیشته، این «من هستم» یا «سوژه مطلق» که «در اصل وجود خود را مطلقاً مطرح می‌کند» ( دکترین I، 2: 261)، «در عین حال فاعل و محصول فعل است. کنشگر، و آنچه که این فعالیت به وجود می‌آورد، یکی است» ( دکترین اول، 2: 259). [124] فیشته همچنین استدلال می‌کند که این «من» ظرفیت «ضد فرض» کردن یک «نه-من» را دارد که منجر به رابطه موضوع-ابژه می‌شود . من همچنین ظرفیت سومی دارد که فیشته آن را «تقسیم‌پذیری» می‌نامد، که امکان وجود کثرت در جهان را فراهم می‌کند، که با این حال باید به‌عنوان مظاهر «فعالیت من» و به‌عنوان «در درون من» درک شود. [125]
فلسفه فیشته توسط شلینگ پذیرفته شد که از این ایده آلیسم جدید به عنوان یک هستی شناسی مونیستیک کامل دفاع می کرد که سعی می کرد تمام طبیعت را که در نهایت آن را «ایدئالیسم مطلق» نامید، توضیح دهد. [126] برای شلینگ، واقعیت یک «وحدت اصلی» ( ursprüngliche Einheit ) یا یک «کلیت اولیه» ( uranfängliche Ganzheit ) از اضداد است. [127] این امر مطلقی است که وی آن را به عنوان «عمل ابدی شناخت» توصیف می‌کند که در حالت‌های ذهنی و عینی، دنیای ایده‌ها و طبیعت آشکار می‌شود. [127]
G. W. F. هگل همچنین از یک ایده آلیسم مطلق پویا دفاع کرد که هستی را یک کل فراگیر می داند. با این حال، سیستم او از این جهت با سیستم قبلی خود متفاوت است که مبتنی بر یک موضوع اولیه، ذهن یا "من" نیست و سعی می کند از همه سوژه ها و ابژه های دوشاخه، یعنی دوگانگی بین تفکر و هستی (که برای هگل فقط منجر می شود) عبور کند. به تناقضات مختلف). [128] [129] به این ترتیب، سیستم هگل یک مونیسم هستی شناختی است که اساساً مبتنی بر وحدت بین هستی و اندیشه، سوژه و ابژه است، که او آن را نه رئالیسم ماتریالیستی و نه ایده آلیسم سوبژکتیو (که هنوز در تقابل با ماتریالیسم قرار دارد) می‌دانست. و بنابراین در تمایز موضوع-ابژه گیر می کند). [130]
هگل در پدیدارشناسی روح (1807)، استدلالی معرفت‌شناختی برای ایده‌آلیسم ارائه می‌کند، که بر اثبات «اولویت متافیزیکی هویت‌ها در مقابل عناصر متضاد آنها» متمرکز است. [131] بحث هگل با تصور او از دانش آغاز می‌شود، که او معتقد است رابطه‌ای بین ادعایی درباره یک موضوع و یک شی است که امکان تناظر بین ویژگی‌های ساختاری آنها را فراهم می‌کند (و بنابراین نوعی نظریه مطابقت است ). هگل استدلال می کند که اگر معرفت امکان پذیر باشد، اشیاء واقعی نیز باید ساختاری مشابه اندیشه داشته باشند (اما بدون اینکه به افکار تقلیل داده شوند). در غیر این صورت، هیچ تناظری بین آنچه شیء است و آنچه سوژه معتقد است در مورد شیء صادق است وجود نخواهد داشت. [132] از نظر هگل، هر نظامی که در آن سوژه‌ای که می‌داند و ابژه‌ای که شناخته می‌شود از نظر ساختاری مستقل باشند، روابط لازم برای معرفت را ناممکن می‌سازد. [133] هگل همچنین استدلال می کند که کیفیت ها و اشیاء متناهی برای تعیین آنها به چیزهای متناهی دیگری بستگی دارند. از سوی دیگر، یک موجود متفکر نامتناهی، خود تعیین کننده تر و در نتیجه کاملاً واقعی خواهد بود. [134]
هگل استدلال می‌کرد که تحلیل دقیق عمل معرفت در نهایت به درک وحدت سوژه‌ها و اشیاء در یک کل واحد فراگیر منجر می‌شود. [135] در این نظام، تجربیات به خودی خود مستقل از چیز نیستند (مانند کانت) بلکه تجلیاتی هستند مبتنی بر یک مطلق متافیزیکی که آن هم تجربی است (اما از آنجایی که در برابر موضوع تجربی مقاومت می کند، می توان از طریق این مقاومت شناخت). . [136] بنابراین، تجارب خود ما می تواند ما را به بینشی نسبت به آن چیز در خود هدایت کند. [137] علاوه بر این، از آنجایی که واقعیت یک وحدت است، تمام معرفت در نهایت خودشناسی است، یا به قول هگل، سوژه «در دیگری با خود» است ( im Anderen bei sich selbst sein ). [133] از آنجایی که همه چیز دارای روح است ( Geist )، یک فیلسوف می‌تواند به چیزی که او آن را «علم مطلق» ( absolutes Wissen ) می‌نامد، دست یابد، که این علم است که همه چیز در نهایت مظاهر یک روح مطلق نامتناهی است. [138] [139]
بعداً، هگل در علم منطق خود (1812-1814)، متافیزیکی را توسعه داد که در آن فعالیت واقعی و عینی تفکر به طرق متعدد (به عنوان اشیا و سوژه ها) آشکار می شود. این فعالیت نهایی فکر، که فعالیت موضوعات خاصی نیست ، یک واقعیت بی واسطه است، یک امر داده شده ( vorhandenes ) که خودپایه و خودسازمانده است. [140] در تجلی کل جهان، امر مطلق فرآیندی از خودشکوفایی را از طریق یک ساختار بزرگ یا منطق استاد، که هگل آن را «عقل» ( Vernunft ) می نامد، به اجرا می گذارد و او آن را به عنوان یک واقعیت غایت شناختی می فهمد . [141]
هگلیسم در سراسر قرن نوزدهم عمیقاً تأثیرگذار بود، حتی زمانی که برخی از هگل‌ها (مانند مارکس ) ایده‌آلیسم را رد کردند. هگلیان ایده آلیست بعدی عبارتند از فردریش آدولف ترندلنبرگ (1802-1872) و رودولف هرمان لوتزه (1817-1881). [142]
فلسفه آرتور شوپنهاور تا حد زیادی مدیون اندیشه کانت و ایده آلیست های آلمانی است که با این وجود او به شدت از آن انتقاد می کند. [143] شوپنهاور معرفت شناسی ایده آلیستی کانت را حفظ می کند که حتی مکان، زمان و علیت را بازنمایی ذهنی صرف (vorstellungen) می داند که توسط ذهن ذهنی شرطی شده است. با این حال، او چیز فی نفسه ناشناخته کانت را با واقعیت مطلقی جایگزین می‌کند که زیربنای همه ایده‌ها است که اراده‌ای غیرعقلانی واحد است، دیدگاهی که او آن را مستقیماً مخالف روح عقلانی هگل می‌دانست. [143] این فلسفه در جهان به عنوان اراده و بازنمایی (WWR 1818، 2nd ed. 1844) مطرح شده است . [143]
شوپنهاور نظر کانت را می پذیرد که هیچ ظاهری بدون وجود چیزی که ظاهر می شود وجود ندارد. با این حال، شوپنهاور بر خلاف کانت می نویسد که "ما زمانی که چیز را به عنوان بدن خودمان در نظر می گیریم، شناخت بی واسطه ای از خود داریم". (WWR §6, pp. 40-1). [144] شوپنهاور استدلال می‌کند که، حتی اگر بدن خود را از طریق مقوله‌های مکان، زمان و علیت تجربه می‌کنیم، اما آن را به شیوه‌ای مستقیم‌تر و درونی‌تر از طریق تجربه تمایل تجربه می‌کنیم. این تجربه فوری آشکار می کند که تنها اراده است که «کلید ظاهر خود را به او می دهد، معنا را برای او آشکار می کند و کارهای درونی ذات، اعمال و حرکاتش را به او نشان می دهد» (WWR §18, p. 124). . [144] بنابراین، از نظر شوپنهاور، میل ، یک «رانندگی تاریک و کسل‌کننده» است که ریشه کنش است، نه عقل. [145] علاوه بر این، از آنجایی که این تنها شکل بینشی است که ما از جوهر درونی هر واقعیتی داریم، باید این بینش را «در ظواهر جهان غیرآلی [و ارگانیک] نیز اعمال کنیم». شوپنهاور اراده را با بسیاری از نیروهای طبیعی مقایسه می کند. به این ترتیب، ویل "نامی است که دلالت بر وجود فی نفسه هر چیز در جهان و هسته یگانه هر ظاهر دارد" (WWR §23, pp. 142-3). [146]
از آنجایی که اراده غیرمنطقی اساسی ترین واقعیت است، زندگی پر از ناامیدی، غیرمنطقی و ناامیدی است. این بنیاد متافیزیکی فلسفه زندگی بدبینانه شوپنهاور است. بهترین چیزی که می‌توانیم به آن امیدوار باشیم این است که از طریق هنر، تجربه زیبایی‌شناختی ، زهد و شفقت ، نیروی بی‌وقفه اراده را انکار کنیم و بخواهیم (هر چند مختصر) فرار کنیم . [147]
ایده آلیسم واقعی شکلی از ایده آلیسم است که توسط جیووانی جنتیله توسعه یافته است و استدلال می کند که واقعیت عمل مداوم تفکر یا در ایتالیایی "pensiero pensante" است و بنابراین، فقط افکار وجود دارند. [148] [149] او همچنین استدلال کرد که افکار ترکیبی ما واقعیت را تعریف و تولید می کنند. [149] جنتیله همچنین این ایده را ملی می کند و معتقد است که دولت ترکیبی از ذهن های بسیاری است که برای ساختن واقعیت گرد هم می آیند. [150] جیووانی جنتیله یکی از حامیان اصلی فاشیسم بود که توسط بسیاری به عنوان "فیلسوف فاشیسم" شناخته می شود. نظریه ایده آلیستی او برای اتحاد همه جامعه تحت یک رهبر استدلال می کرد که به آن اجازه می دهد به عنوان یک بدن عمل کند. [150]
ایدئالیسم در طول قرن نوزدهم و بیستم در فلسفه انگلیسی-آمریکایی رواج داشت . این متافیزیک غالب در دنیای انگلیسی زبان در دهه های آخر قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم بود. [151] [152] در این مدت، مدافعان ایده آلیسم بریتانیا سهم قابل توجهی در همه زمینه های فلسفه داشتند. با این حال، فیلسوفان دیگر، مانند مک تاگارت ، از این روند جدا شدند و در عوض از ایده آلیسم کثرت گرایانه دفاع کردند که در آن واقعیت نهایی، کثرت اذهان است.
بسیاری از ایده‌آلیست‌های انگلیسی-آمریکایی تحت تأثیر هگلیسم بودند ، اما از کانت، افلاطون و ارسطو نیز استفاده کردند. [153] چهره‌های کلیدی این جنبش فراآتلانتیک شامل بسیاری از ایده‌آلیست‌های بریتانیایی، مانند تی‌آی گرین (1836-1882)، اف.اچ برادلی (1846-1924)، برنارد بوسانکه (1848-1923)، جی اچ مویرهد (1855-1940)، ، HH Joachim (1868-1938)، AE Taylor (1869-1945)، RG Collingwood (1889-1943)، GRG Mure (1893-1979) و Michael Oakeshott . [154] فیلسوفان ایده آلیست آمریکایی عبارتند از : جوزایا رویس (1855-1916) و برند بلانشارد (1892-1987). [155]
یکی از ایده آلیست های اولیه تأثیرگذار بریتانیایی توماس هیل گرین بود که به دلیل پس از مرگش Prolegomena to Ethics شناخته شد . گرین در این متن از متافیزیک ایده آلیستی به عنوان پایه ای برای اراده آزاد و اخلاق استدلال می کند. به شیوه کانتی، گرین ابتدا استدلال می‌کند که دانش عبارت است از دیدن روابط در آگاهی، و هر حسی از «واقعی» یا «عینی» بودن چیزی خارج از آگاهی معنایی ندارد. [156] سپس استدلال می‌کند که تجربه به‌عنوان آگاهی از رویدادهای مرتبط «با هیچ تاریخ طبیعی نمی‌تواند توضیح داده شود» و بنابراین «درکی که نظمی از طبیعت را به ما ارائه می‌کند در اصل با فهمی است که آن نظم را تشکیل می‌دهد». خودش." [157]
گرین سپس استدلال می کند که تک تک انسان ها از نظمی از روابط آگاه هستند که فراتر از مرزهای ذهن فردی آنها گسترش می یابد. برای گرین، این نظم بزرگتر باید در یک هوش فراشخصی بزرگتر باشد، در حالی که جهان "سیستمی از حقایق مرتبط" است که توسط هوش بزرگتر ممکن شده و برای موجودات فردی آشکار می شود. [158] علاوه بر این، گرین همچنین معتقد است که مشارکت در ذهن فراشخصی با درک بخشی از نظم کلی توسط موجودات حیوانی شکل می‌گیرد. [158] به این ترتیب، گرین واقعیت اجسام بیولوژیکی را می پذیرد که می نویسد: «در فرآیند یادگیری ما برای شناخت جهان، یک موجود جانوری که تاریخچه خود را در زمان دارد، به تدریج به وسیله یک آگاهی کامل ابدی تبدیل می شود. " [158]
یکی دیگر از آرمان‌گرایان مطلق بریتانیایی ، فرانسیس هربرت بردلی است که تأیید می‌کند که «مطلق زیاد نیست؛ هیچ واقعیت مستقلی وجود ندارد». [159] این واقعیت مطلق "یک سیستم است و ... محتویات آن چیزی جز تجربه حسی نیست. از این رو تجربه ای واحد و فراگیر خواهد بود که هر گونه تنوع جزئی را در هماهنگی در بر می گیرد." [159] بردلی ایده آلیسم ضد رئالیستی ارائه می دهد که واقعیت نهایی روابط را رد می کند، روابطی که برای او ظاهری صرف، «یک سازش موقت، یک سازش عملی صرف، ضروری ترین، اما در نهایت غیرقابل دفاع» هستند. [160]
بردلی ایده آلیسم خود را در «ظاهر و واقعیت» (1893) با این استدلال که ایده هایی که ما برای درک واقعیت استفاده می کنیم متناقض هستند، ارائه کرد. او ایده های متعددی از جمله کیفیات اولیه و ثانویه، جوهرها و صفات، کیفیت و رابطه، مکان، زمان و علیت و خود را واسازی می کند. [161] معروف‌تر از همه، بردلی استدلال کرد که هرگونه تمایز نهایی بین کیفیت‌ها و روابط غیرقابل دفاع است، زیرا «کیفیات بدون روابط چیزی نیستند» زیرا «کثرت آنها به رابطه بستگی دارد، و بدون آن رابطه، آنها متمایز نیستند. اما اگر متمایز نباشد. ، سپس متفاوت نیست، و بنابراین کیفیت نیست." [161] بعلاوه، برای بردلی، همین امر در مورد روابط صادق است، و در مورد هر دو با هم، زیرا برای اینکه یک رابطه به یک کیفیت مرتبط باشد، پس از آن به رابطه بیشتری نیاز دارد. به این ترتیب، کیفیات و روابط ظاهر هستند، نه حقیقت غایی، زیرا «واقعیت غایی چنان است که با خود منافات ندارد». [162]
حتی اگر همه ظواهر «حقیقت نیستند»، باز هم می‌توان شناخت واقعی از واقعیت غایی داشت، که باید وحدتی فراتر از تضادها باشد، اما همچنان تنوع را ممکن می‌سازد. بردلی فکر می‌کند که این خصلت واقعیت به‌عنوان یک وحدت متنوع، در تجربه‌ی حسی برای ما آشکار می‌شود، زیرا تجارب مختلف ما باید بر پایه‌ی برخی واقعیت‌های تمایز نیافته و پیش‌انتزاعی باشد. با این حال او همچنین "ناتوانی کامل ما را در درک جزئیات این وحدت ملموس" اعتراف می کند. [163]
ایده آلیسم همچنین در ایالات متحده با متفکرانی مانند چارلز سندرز پیرس (1839-1914) رایج شد ، که از "ایده‌آلیسم عینی" دفاع می‌کرد که در آن، همانطور که او می‌گفت، "ماده ذهنی است، عادت‌های غیرقابل تبدیل به قوانین فیزیکی". [164] پیرس در ابتدا از نوعی بازنمایی گرایی در کنار شکل پراگماتیسم خود دفاع کرد که از نظر متافیزیکی خنثی بود زیرا "آموزه متافیزیک" نیست. [165] با این حال، در سال‌های بعد (پس از حدود 1905)، پیرس از ایده‌آلیسمی عینی دفاع کرد که معتقد بود جهان از حالت حداکثر آزادی خود به خود (که او با ذهن مرتبط می‌کرد) به وضعیت کنونی خود که ماده صرفاً «مختل می‌شود» تکامل یافته است. "ذهن [166] در استدلال برای این دیدگاه، او از پیش‌فرض ایده‌آلیستی کلاسیک پیروی کرد که می‌گوید باید یک برابری متافیزیکی (یک هم‌شکل ) بین فکر و هستی وجود داشته باشد، و به این ترتیب، «ریشه همه هستی یکی است». [167] یکی از ویژگی های کلیدی ایده آلیسم پیرس " Tychism " است که او آن را به عنوان "آموزه ای که شانس مطلق عاملی از جهان است" تعریف کرد. [168] این امکان را برای عنصر شانس یا عدم تعین در جهان فراهم می کند که امکان تکامل کیهانی را فراهم می کند. [169]
تحت تأثیر پیرس، این جوزایا رویس (1855-1916) بود که در آغاز قرن به ایده آلیست برجسته آمریکایی تبدیل شد. [170] ایدئالیسم رویس جنبه هایی از پراگماتیسم پیرس را در خود جای داد و در روح فلسفه مدرن (1892) از آن دفاع شد. [171] یکی از استدلال‌های رویس برای ایده‌آلیسم، استدلال او از معنا است، که بیان می‌کند که امکان وجود معنا به هیچ وجه مستلزم یک هویت بین آنچه که به معنای (اشیاء معمولی) و آنچه معنا می‌دهد (موضوعات معمولی) است. [172]
رویس در کتاب جهان و فرد (2 جلد، 1899 و 1901)، معنا را با هدف پیوند می‌دهد و معنای یک اصطلاح را هدف مورد نظر می‌داند. [173] رویس یک ایده آلیست مطلق بود که معتقد بود واقعیت در نهایت یک ابرخود، یک ذهن مطلق است. [174] رویس استدلال می‌کند که برای اینکه ذهن بتواند خود و بازنمایی‌هایش را بازنمایی کند (و به یک پسرفت بی‌نهایت باطل منجر نشود)، باید به اندازه کافی پیچیده و ظرفیت‌دار باشد و فقط یک ذهن مطلق این ظرفیت را دارد. [174]
فیلسوف آمریکایی برند بلنشارد (1892-1987) نیز از طرفداران ایده آلیسم بود که "هم شکلی ضروری بین دانش و موضوع آن" را پذیرفت. [175] ایده آلیسم او در ماهیت اندیشه (1939) آشکارتر است ، جایی که او در مورد چگونگی آمیختگی تمام ادراک با مفاهیم بحث می کند. [176] سپس از یک نظریه انسجام صدق استدلال می کند که «شخصیت واقعیت» باید خود انسجام را نیز در بر گیرد، و بنابراین، دانش باید شبیه به آنچه می داند باشد. [176] نه تنها این، بلکه دانش باید بخشی از یک سیستم واحد با جهانی باشد که می شناسد، و روابط علّی نیز باید شامل روابط منطقی باشد. این ملاحظات به ایده آلیسمی منتهی می شود که جهان را به عنوان نظامی از روابط می بیند که نمی تواند صرفاً فیزیکی باشد. [177]
ایده آلیسم کثرت گرایانه بر این عقیده است که ذهن ها، مونادها یا فرآیندهای فردی بسیاری وجود دارند که با هم زیربنای وجود جهان مشاهده شده هستند و وجود جهان فیزیکی را ممکن می سازند. [178] ایده آلیسم کثرت گرا وجود یک ذهن غایی یا مطلق را مانند مونیسم تام ایده آلیسم مطلق فرض نمی کند، در عوض کثرت نهایی ایده ها یا موجودات را تأیید می کند.
شخصیت گرایی دیدگاهی است که اذهان فردی افراد یا خود مبنایی برای واقعیت و ارزش نهایی است و به این ترتیب بر بنیادی بودن و ارزش ذاتی افراد تأکید می کند. [179] ایده‌آلیسم شخصی‌گرای مدرن در خلال واکنش علیه آنچه که به‌عنوان بی‌شخصیت‌گرایی غیرانسانی ایده‌آلیسم مطلق تلقی می‌شد، ظهور کرد، واکنشی که توسط شخصیت‌هایی مانند هرمان لوتزه (1817-1881) رهبری شد. [179] شخصیت گرایان آزادی شخصی را در برابر آنچه که به عنوان یک مونیسم می دیدند که با تبعیت فرد از جمع منجر به توتالیتاریسم می شود تأیید کردند. [179]
برخی از شخصیت گرایان ایده آل گرا از شخصیت گرایی خداباورانه (اغلب تحت تأثیر آکویناس ) دفاع کردند که در آن واقعیت جامعه ای از ذهن ها است که در نهایت به یک شخص عالی (خدا) وابسته است. [179] مدافعان شخصیت گرایی خداباور و ایده آلیست عبارتند از بوردن پارکر باون (1847-1910)، اندرو ست پرینگل-پتیسون (1856-1931)، ادگار اس برایتمن و جورج هلمز هاویسون (1834-1916). این شخصیت گرایان خداباور بر وابستگی تمام اذهان فردی به خدا تأکید می کنند. [180] [179]
با این حال، شخصیت گرایان دیگر مانند ایده آلیست بریتانیایی J. M. E. McTaggart و توماس دیویدسون صرفاً برای جامعه ای از ذهن ها یا ارواح فردی استدلال می کردند، بدون اینکه خدای شخصی عالی را که آنها را ایجاد می کند یا پایه گذاری می کند، مطرح کنند. [181] [182] [183] به طور مشابه، جیمز وارد (1843-1925) از لایب نیتس الهام گرفت تا از نوعی ایده آلیسم کثرت گرا دفاع کند که در آن جهان از "مونادهای روانی" در سطوح مختلف تشکیل شده است که برای بهبود خود متقابل در تعامل هستند. . [184] [185]
شخصیت گرایی آمریکایی به ویژه با ایده آلیسم و با دانشگاه بوستون همراه بود ، جایی که بوون (که با لوتزه تحصیل کرده بود) ایده آلیسم شخصی خود را توسعه داد و شخصیت گرایی خود را منتشر کرد (1908). [179] شاگردان باون، مانند ادگار شفیلد برایتمن، آلبرت سی نادسون (1873-1953)، فرانسیس جی مک کانل (1871-1953)، و رالف تی فلولینگ (1871-1960)، به توسعه ایده آلیسم شخصی او پس از او ادامه دادند. مرگ [179] سنت "شخصیت گرایی بوستون" همچنین بر آثار بعدی پیتر ا. برتوچی (1910-1989)، و همچنین ایده های مارتین لوتر کینگ جونیور ، که در دانشگاه بوستون با فیلسوفان شخصیت گرا تحصیل کرد و توسط آنها شکل گرفت، تحت تأثیر قرار گرفت. جهان بینی [179]
جورج هولمز هویسون در عین حال، نام تجاری خود را "شخصیت گرایی کالیفرنیا" توسعه داد. هاویسون استدلال کرد که هر دو ایده آلیسم مونیستیک غیرشخصی و ماتریالیسم بر خلاف تجربه آزادی اخلاقی هستند ، در حالی که "ایدئالیسم شخصی" آن را تأیید می کند. انکار آزادی برای دنبال کردن حقیقت، زیبایی، و «عشق خوش‌خیم» به معنای تضعیف هر سرمایه‌گذاری عمیق انسانی، از جمله علم، اخلاق، و فلسفه است. [180] هاویسون، در کتاب خود با نام «حدود تکامل و مقالات دیگر نشان‌دهنده نظریه متافیزیکی ایده‌آلیسم شخصی» ، یک ایده‌آلیسم دموکراتیک را توسعه داد که تمام راه را تا خدا امتداد داد، که به جای یک پادشاه، به عنوان دموکرات نهایی در رابطه ابدی تلقی می‌شد. به دیگر افراد ابدی [183]
یکی دیگر از ایده آلیسم کثرت گرا، توماس دیویدسون (1840-1900) " آپیروتئیسم " بود ، که او آن را به عنوان "نظریه ای از خدایان بی نهایت در تعداد" تعریف کرد. [186] این نظریه مرهون دیدگاه ارسطو در مورد روح عقلانی ابدی و ذهن بود . [187] دیویدسون با شناسایی خدای ارسطو با تفکر عقلانی، برخلاف ارسطو استدلال کرد که همانطور که روح نمی تواند جدا از بدن وجود داشته باشد، خدا نیز نمی تواند جدا از جهان وجود داشته باشد. [188]
یکی دیگر از ایده آلیست های تأثیرگذار بریتانیایی، جی ام ای مک تاگارت (1866-1925)، از نظریه ای دفاع کرد که در آن واقعیت جامعه ای از ارواح فردی است که با رابطه عشق به هم متصل می شوند. [189] مک‌تاگارت از ایده‌آلیسم هستی‌شناختی از طریق استدلال صرف‌شناختی که استدلال می‌کند فقط ارواح می‌توانند جوهر باشند، و همچنین از طریق استدلالی برای غیرواقعی بودن زمان (موقعیتی که او در غیرواقعیت زمان نیز از آن دفاع می‌کند ) دفاع می‌کند. [189]
در ماهیت هستی (1927)، استدلال مک تاگارت بر این فرض تکیه دارد که مواد بی نهایت قابل تقسیم هستند و نمی توانند اجزای ساده داشته باشند. علاوه بر این، هر یک از اجزای نامتناهی آنها هر قسمت دیگر را تعیین می کند. او سپس ویژگی‌های مختلف واقعیت از قبیل زمان، ماده، حس و تفکر را تحلیل می‌کند و تلاش می‌کند نشان دهد که آنها نمی‌توانند عناصر واقعی جوهر واقعی باشند، بلکه باید ظاهری صرف باشند. [190] برای مثال، وجود ماده را نمی توان بر اساس محسوسات استنباط کرد، زیرا آنها را نمی توان تا بی نهایت تقسیم کرد (و بنابراین نمی توانند جوهر باشند). از سوی دیگر ارواح، موادی هستند که بی نهایت قابل تقسیم هستند. آنها «کیفیت داشتن محتوا را دارند که همه آنها محتوای یک یا چند من» هستند و خود را از طریق ادراک مستقیم به عنوان موادی که در طول زمان تداوم دارند می شناسند. [191] برای مک تاگارت، ارواح متعددی وجود دارد که با این وجود از طریق عشقشان به یکدیگر به طور هماهنگ با یکدیگر مرتبط هستند. [170]
مک تاگارت همچنین در مطالعاتش در کیهان‌شناسی هگلی (1901) دیدگاه هگل را درباره دولت مورد انتقاد قرار می‌دهد و استدلال می‌کند که متافیزیک می‌تواند راهنمایی بسیار کمی برای کنش اجتماعی و سیاسی ارائه دهد، همانطور که می‌تواند راهنمایی بسیار کمی در سایر موضوعات عملی مانند مهندسی به ما بدهد . [192]
در جهان غرب ، محبوبیت ایده آلیسم به عنوان یک دیدگاه متافیزیکی در قرن بیستم به شدت کاهش یافت، به ویژه در فلسفه تحلیلی زبان انگلیسی . این تا حدودی به دلیل انتقادات فیلسوفان انگلیسی مانند جی. مور و برتراند راسل و همچنین به دلیل انتقادات «واقع گرایان جدید» آمریکایی مانند ای بی هولت ، رالف بارتون پری و روی وود سلرز بود . [193] [194] [5]
مور در کتاب رد ایده آلیسم (1903) و دفاع از عقل سلیم (1925) به نقد ایده آلیسم و دفاع از رئالیسم پرداخت. در ردیه، مور استدلال می کند که استدلال های ایده آلیسم اغلب بر این فرض تکیه می کنند که بودن باید درک شود ( esse est percipi )، اما اگر این درست باشد، «چگونه می توانیم استنباط کنیم که هر چیزی، چه رسد به همه چیز، جدایی ناپذیر است. جنبه هر تجربه ای؟" [195] کتاب پرطرفدار برتراند راسل در سال 1912 به نام مسائل فلسفه نیز حاوی نقد مشابهی بود. [5] ایراد اصلی آنها این است که ایده آلیست ها به دروغ فرض می کنند که رابطه ذهن با هر شی شرط لازم برای وجود ابژه است. راسل فکر می کند که این مغالطه نمی تواند "تمایز بین عمل و شی را در درک ما از چیزها" ایجاد کند (1912 [1974: 42]). [195] گویر و همکاران. بنویسید که موفقیت این استدلال‌ها ممکن است بحث‌برانگیز باشد و "به نظر می‌رسد این اتهام که آنها دانش و ایراد را صرفاً در هم می‌آمیزند، به سختی استدلال‌های مفصل ایده‌آلیست‌های اواخر قرن نوزدهم را رعایت می‌کند." [196] همچنین بر معرفت‌شناسی واقع‌گرایانه تکیه می‌کند که در آن دانش «در رابطه‌ای بی‌واسطه با یک شی مستقل فردی» قرار می‌گیرد. [197]
در مورد استدلال های مثبت، معروف ترین استدلال مور برای وجود ماده خارجی (که در اثبات یک جهان خارجی ، 1939 یافت شد) یک استدلال معرفت شناختی از حقایق عقل سلیم بود، که گاهی اوقات به عنوان " اینجا یک دست است " شناخته می شود. ایدئالیسم اخیراً در آثار فیلسوف استرالیایی دیوید استو [103] و آلن ماسگریو [ 104] و جان سرل نیز مورد نقد قرار گرفت . [105]
امروزه آرمان گرایی در محافل تحلیلی غربی به عنوان دیدگاه اقلیت باقی مانده است. [5] علیرغم این، مطالعه کار ایده آلیست های انگلیسی-آمریکایی در قرن بیست و یکم با افزایش نشریات در آغاز قرن تجدید حیات یافت و اکنون به نظر می رسد که آنها کمک های مهمی به فلسفه کرده اند. . [198]
چندین شخصیت مدرن به دفاع از ایده آلیسم ادامه می دهند. فیلسوفان ایده آلیست اخیر عبارتند از: AA Luce ( حس بدون ماده ، 1954)، تیموتی اسپریگ ( The Vindication of Absolute Idealism )، 1984)، لزلی آرمور ، ویتوریو هوسل ( ایدئالیسم عینی ، 1998)، جان اندرو فاستر ( 2 )، جان اندرو فاستر (2) [199] جان آ. لزلی ( ذهن های بی نهایت: کیهان شناسی فلسفی ، 2002)، و برناردو کاستروپ ( ایده جهان ، 2018). در سال 2022، هاوارد رابینسون ادراک و ایده آلیسم را نوشت . [200]
هم فاستر و هم اسپریگ از ایده آلیسم از طریق استدلال معرفتی برای وحدت عمل ادراک با موضوع آن دفاع می کنند. [201] Sprigge همچنین استدلالی از زمینه سازی ارائه کرد که معتقد بود اشیاء پدیداری ما برخی از زمین های اسمی را پیش فرض دارند . به این ترتیب، برای اسپریگ، جهان فیزیکی «شامل مراکز بی‌شماری تجربه متقابل متقابل است، یا همانطور که به نظر می‌رسد، از پالس‌ها و جریان‌های تجربه». [201] بنابراین، زمینه اسمی، کلیت همه تجربیات است، که یک «کلی انضمامی» هستند که شبیه مطلق برادلی است. [201]
هلن یتر-چپل از ایده آلیسم غیرتئیستی (شبه) برکلی دفاع کرده است. [202] [203]
مفاهیم ایده آلیستی در میان فیزیکدانان اوایل قرن بیستم که با پارادوکس های فیزیک کوانتومی و نظریه نسبیت مواجه بودند، قوت گرفت . کارل پیرسون در گرامر علوم ، پیشگفتار نسخه دوم، 1900، نوشت: «نشانه‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد یک ایده‌آلیسم سالم به‌عنوان پایه‌ای برای فلسفه طبیعی، قطعاً جایگزین ماتریالیسم خام فیزیکدانان قدیمی‌تر شده است». این کتاب بر توجه انیشتین به اهمیت ناظر در اندازه گیری های علمی تأثیر گذاشت. [204] در بند 5 آن کتاب، پیرسون اظهار داشت که "...علم در واقع طبقه بندی و تحلیل محتویات ذهن است..." همچنین، "... حوزه علم بسیار بیشتر از آگاهی است. یک دنیای بیرونی."
آرتور ادینگتون ، اخترفیزیکدان بریتانیایی در اوایل قرن بیستم، در کتاب خود به نام طبیعت دنیای فیزیکی نوشت که مواد جهان ذهنی هستند و اضافه کرد که «مطالب ذهنی جهان، البته، چیز دیگری است. عمومی از ذهن خودآگاه فردی ما.» [205] ایان باربور ، در کتابش مسائلی در علم و دین ، از کتاب «طبیعت جهان فیزیکی » اثر آرتور ادینگتون (1928) به عنوان متنی یاد می‌کند که استدلال می‌کند اصول عدم قطعیت هایزنبرگ مبنای علمی برای «دفاع از ایده آزادی انسان» فراهم می‌کند. و علم و جهان غیب او (1929) برای حمایت از ایده آلیسم فلسفی "تز این که واقعیت اساساً ذهنی است." [206]
فیزیکدان سر جیمز جین نوشت: "جریان دانش به سمت واقعیتی غیرمکانیکی می رود؛ جهان بیشتر شبیه یک فکر بزرگ به نظر می رسد تا مانند یک ماشین بزرگ. ذهن دیگر به نظر نمی رسد که یک مزاحم تصادفی در قلمرو ماده... ما بهتر است از آن به عنوان خالق و حاکم قلمرو ماده استقبال کنیم." [207] جینز، در مصاحبه ای که در The Observer (لندن) منتشر شد، وقتی از او این سوال پرسیده شد: "آیا شما معتقدید که زندگی در این سیاره نتیجه نوعی تصادف است یا معتقدید که بخشی از برخی حوادث است. طرح عالی؟" پاسخ داد: "من به نظریه ایده آلیستی تمایل دارم که آگاهی بنیادی است... به طور کلی به نظر من جهان به یک فکر بزرگ نزدیکتر است تا به یک ماشین بزرگ."
شیمیدان ارنست لستر اسمیت ، یکی از اعضای جنبش غیبی Theosophy ، کتابی نوشت که هوش اول شد (1975) که در آن ادعا کرد که آگاهی یک واقعیت طبیعت است و کیهان در ذهن و هوش مستقر است و در آن نفوذ می کند. [208]
متون بسیار دشوار ناگزیر اقدامات هرمنوتیکی ناامیدکننده ای را برمی انگیزند.
De Anima
ارسطو ،
کتاب سوم، فصل پنجم، ظاهراً یکی از این متن هاست. دست‌کم از زمان
اسکندر آفرودیسیاس
، محققان ناگزیر شده‌اند تا در مورد سخنان کوتاه ارسطو در این قطعه در مورد عقل، نتایج قابل توجهی بگیرند. یکی از این ادعاها این است که در فصل پنجم، ارسطو عقل دوم را معرفی می‌کند، به اصطلاح «عقل فاعل»، عقلی متمایز از «عقل منفعل»، که تا این قسمت مورد بحث قرار گرفته است. این دیدگاه از نسل مستقیم دیدگاه خود اسکندر است که عقل عامل را با عقل الهی یکی می دانست. حتي سرسخت ترين مدافع چنين ديدگاهي معمولاً در ارائه توضيح معقولي از اينكه چرا عقل الهي در بحث شديد و دقيق بحث شده از عقل انساني كه از فصل چهارم تا پایان فصل هفتم
