دوکاس یا دوکاس ( حدود 1400 - پس از 1462) [1] مورخ یونانی بیزانسی بود که در زمان کنستانتین XI Palaiologos ، آخرین امپراتور بیزانس شکوفا شد . [2] او یکی از مهم‌ترین منابع دهه‌های اخیر و سقوط نهایی امپراتوری بیزانس به دست عثمانی‌ها است .
تاریخ تولد دوکاس و همچنین نام کوچک او یا نام والدینش ثبت نشده است. او احتمالاً در دهه 1390 جایی در غرب آسیای صغیر به دنیا آمده است، جایی که پدربزرگ پدری او، مایکل دوکاس، از آنجا فرار کرده بود. [1] [3] مایکل دوکاس توسط نوه‌اش به‌عنوان مردی دانشمند، به‌ویژه در مسائل پزشکی مورد تمجید قرار گرفت. او در جنگ های داخلی بیزانس در اواسط قرن چهاردهم به عنوان پارتیزان جان ششم کانتاکوزنوس نقشی ایفا کرده بود . مایکل دوکاس توسط الکسیوس آپوکاکوس دستگیر شده بود و یکی از زندانیان قصری بود که آپوکائوس توسط برخی از زندانیان به قتل رسید. [4] مایکل دوکاس به سختی از تبدیل شدن به یکی از 200 زندانی که با پنهان شدن در اتاق زیرزمینی کلیسای جدید به قتل رسیدند، اجتناب کرد . او و پنج نفر دیگر خود را به صورت راهبان درآوردند و توانستند از قسطنطنیه فرار کنند . میکائیل با عیسی، نوه آیدین آشنا شد که حامی او شد و او را در افسس مستقر کرد . او حتی پس از پایان جنگ داخلی در آنجا ماند و متقاعد شد که دیر یا زود تمام بقایای دولت بیزانس تسلیم یورش ترکیه خواهند شد. [5] اگرچه نوه او چنین ادعایی دارد، اما معلوم نیست که چگونه، اگر اصلاً، میکائیل با سلسله امپراتوری بیزانسی قدیم دوکای ارتباط داشته است . [1] [6]
تنها چیزی که از دوکاس جوانتر می دانیم این است که او در تاریخچه خود درباره خود فاش می کند. اولین کنایه زندگی‌نامه‌ای او به سال 1421 مربوط می‌شود، زمانی که او در نیو فوکیا زندگی می‌کرد و به عنوان منشی فرماندار محلی جنوا ، جیووانی آدورنو، خدمت می‌کرد. [7] از نیو فوکیا، دوکاس با خانواده حاکم Gattilusi در لسبوس استخدام شد . [1] او را در مأموریت های مختلف دیپلماتیک در دربار عثمانی به کار گرفتند . [1] در سال 1451، او در آدریانوپل بود که مراد دوم درگذشت و محمد دوم برای اولین بار وارد پایتخت شد. [8] در سال 1452، زمانی که ارتش محمد در حال آغاز محاصره قسطنطنیه بود، او در دیدیموتیکو بود و اجساد خدمه ونیزی و کاپیتان آنها را به دلیل ناتوانی در توقف در قلعه روملی حصار اعدام کردند. [9] در سال 1455، دوکاس دو بار از طرف گتیلوسی ها به عثمانی ها اقدام کرد، ابتدا هدایایی را به حمزه دریاسالار عثمانی تحویل داد، [10] سپس در ماه اوت خراج سالانه را به سلطان تحویل داد، دیداری که دوکاس را ملزم کرد تا جدید خود را بیاورد. استاد، دومنیکو گتیلوزیو قبل از سلطان. [11]
او هنوز در لسبوس در سال 1462 زندگی می کرد، زمانی که توسط امپراتوری عثمانی توسط سلطان محمد دوم فتح شد. مشخص است که دوکاس از این رویداد جان سالم به در برده است، اما هیچ گزارشی از زندگی بعدی او وجود ندارد و احتمالاً در همین زمان از دنیا رفته است. [12]
دوکاس نویسنده تاریخ دوره 1341-1462 بود. بنابراین کار او به کارهای نیکفوروس گرگوراس و جان کانتاکوزنوس ادامه می‌دهد و جورج اسفرانتزس و لاونیکوس چالکوکوندیلز را تکمیل می‌کند . یک فصل مقدماتی از گاهشماری از آدم تا جان پنجم پالیولوگوس وجود دارد . پس از فصل مقدماتی، او کار خود را در مورد تاریخ با شرح نبرد کوزوو آغاز می کند . [13] دوکاس فتوحات عثمانی را مجازاتی الهی می‌دانست ، از بداخلاقی و ظلم محمد دوم انتقاد می‌کرد و از اتحاد کلیساهای یونانی و لاتین به عنوان شرط لازم برای نجات آنچه از امپراتوری بیزانس باقی مانده بود، شدیداً حمایت می‌کرد. [1] بنابراین، کار او "به طور کلی مغرضانه اما قابل اعتماد در نظر گرفته می شود" و منبعی ویژه ارزشمند است زیرا او شاهد عینی بسیاری از رویدادهای موجود در تاریخ خود بود، ایتالیایی و ترکی می دانست و بنابراین توانست از منابع جنوایی و عثمانی استفاده کند. [1] دوکاس همچنین تنها منبع بیزانسی است که به شورش بورکلوس مصطفی اشاره کرده است . [1]
Editio princeps نوشته I. Bullialdus (پاریس، 1649)، با ترجمه‌ای لاتین در صفحات روبرو و یادداشت‌های فراوان، بر اساس یک نسخه خطی است که در حال حاضر در پاریس ، Bibliothèque Nationale MS است. گر 1310 (Grecu's P، مورخ قرن شانزدهم). یک نسخه فولیو در ونیز توسط مطبوعات جاارینا در سال 1729 منتشر شد. I. Bekker (1834) نسخه ای را برای مجموعه بن تولید کرد که شامل ترجمه ایتالیایی قرن پانزدهمی توسط نویسنده ناشناس است که توسط لئوپولد رانکه در یکی از کتابخانه ها یافت شد. از ونیز، و توسط او به آگوست بیکر فرستاده شد . [14] این ترجمه در جایی ادامه می‌یابد که متن یونانی در وسط جمله به پایان می‌رسد و شرح فتح لسبوس توسط عثمانی‌ها را تکمیل می‌کند. این افزوده باعث شده است که برخی از محققان به این نتیجه برسند که ترجمه ایتالیایی از نسخه کاملتری از تاریخ دوکاس ساخته شده است، اما هری جی. ماگولیاس استدلال کرده است که به احتمال زیاد «ممکن است مترجم صرفاً از منبع دیگری به منظور تکمیل وام گرفته باشد. شرح محاصره میتیلن در سال 1462. [15] ویرایش چهارم توسط ژاک پل میگن برای سری Patrologia Graeca ، جلد 157 تهیه شد.
برای سال‌ها تصور می‌شد که تاریخ دوکاس در یک نسخه خطی در Bibliothèque Nationale وجود دارد. با این حال، در همان کتابخانه، واسیل گرکو، نسخه خطی دومی را کشف کرد که حاوی آثار دوکاس، Bibliothèque Nationale MS بود. گر 1766 (Grecu's P1، مورخ قرن 18)، که به او اجازه داد تا نسخه انتقادی جدیدی را منتشر کند (بخارست، 1958) با پیشرفت هایی در نسخه های قبلی که گرکو ترجمه رومانیایی را به آن اضافه کرد. [16] ماگولیاس اولین ترجمه انگلیسی را در سال 1975 بر اساس نسخه انتقادی گرکو منتشر کرد.
