stringtranslate.com

کوهستان

کوه اورست ، بلندترین کوه زمین

کوه بخش مرتفعی از پوسته زمین است که معمولاً دارای اضلاع شیب دار است که سنگ بستر قابل توجهی را نشان می دهد . اگرچه تعاریف متفاوت است، یک کوه ممکن است از نظر داشتن یک منطقه قله محدود با یک فلات متفاوت باشد و معمولاً بالاتر از یک تپه است و معمولاً حداقل 300 متر (980  فوت ) بالاتر از زمین اطراف بالا می رود. تعداد کمی از کوه ها قله های منزوی هستند ، اما بیشتر آنها در رشته کوه ها قرار دارند . [1]

کوه ها از طریق نیروهای زمین ساختی ، فرسایش ، یا آتشفشان ، [1] که در مقیاس های زمانی تا ده ها میلیون سال عمل می کنند، تشکیل می شوند . [2] هنگامی که ساخت و ساز کوه متوقف می شود، کوه ها به آرامی از طریق عمل هوازدگی ، از طریق سقوط و سایر اشکال هدر رفتن انبوه ، و همچنین از طریق فرسایش توسط رودخانه ها و یخچال ها تسطیح می شوند . [3]

ارتفاعات زیاد در کوه ها آب و هوای سردتری نسبت به سطح دریا در عرض جغرافیایی مشابه ایجاد می کند. این آب و هوای سردتر به شدت بر اکوسیستم کوه ها تأثیر می گذارد: ارتفاعات مختلف گیاهان و جانوران متفاوتی دارند. به دلیل زمین و آب و هوای کمتر مهمان‌نواز، از کوه‌ها کمتر برای کشاورزی استفاده می‌شود و بیشتر برای استخراج منابع، مانند استخراج معادن و چوب‌برداری ، همراه با تفریحات، مانند کوه نوردی و اسکی استفاده می‌شود .

بلندترین کوه روی زمین، قله اورست در هیمالیا آسیا است که قله آن 8850 متر (29035 فوت) بالاتر از سطح دریا است. بلندترین کوه شناخته شده در هر سیاره در منظومه شمسی، المپوس مونس در مریخ با ارتفاع 21171 متر (69459 فوت) است. بلندترین کوه از جمله زمین های زیردریایی، Mauna Kea در هاوایی از پایه زیر آب آن با ارتفاع 9330 متر (30610 فوت) است و برخی از دانشمندان آن را بلندترین کوه روی زمین می دانند. [3]

تعریف

Chimborazo ، اکوادور، که قله آن دورترین نقطه از مرکز زمین است [4]
مونت بلان در دره آئوستا ، ایتالیا، مرتفع ترین نقطه اتحادیه اروپا

هیچ تعریف پذیرفته شده جهانی از کوه وجود ندارد. ارتفاع، حجم، برجستگی، شیب، فاصله و پیوستگی به عنوان معیاری برای تعریف کوه استفاده شده است. [5] در فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد، کوه به عنوان "ارتفاع طبیعی از سطح زمین که کم و بیش ناگهانی از سطح اطراف بالا می رود و به ارتفاعی می رسد که نسبت به ارتفاع مجاور، چشمگیر یا قابل توجه است" تعریف می شود. [5]

اینکه یک شکل زمین کوه نامیده می شود ممکن است به استفاده محلی بستگی داشته باشد. دیکشنری جغرافیای فیزیکی جان ویتو [6] می‌گوید: «برخی از مقامات، برجستگی‌های بالای 600 متر (1969 فوت) را کوه می‌دانند، و آن‌هایی که در پایین‌تر به‌عنوان تپه شناخته می‌شوند».

در بریتانیا و جمهوری ایرلند، کوه معمولاً به عنوان هر قله ای با ارتفاع حداقل 2000 فوت (610 متر) تعریف می شود، [7] [8] [9] [10] [11] که مطابق با دولت رسمی بریتانیا است. تعریف این که یک کوه برای اهداف دسترسی، قله ای به ارتفاع 2000 فوت (610 متر) یا بالاتر است. [12] علاوه بر این، برخی از تعاریف همچنین شامل یک الزام برجستگی توپوگرافی می‌شوند ، مانند اینکه کوه 300 متر (984 فوت) بالاتر از زمین اطراف برمی‌خیزد. [1] زمانی، هیئت نام‌های جغرافیایی ایالات متحده، کوه را 1000 فوت (305 متر) یا بلندتر تعریف کرد، [13] اما از دهه 1970 این تعریف را کنار گذاشت. هر شکل زمینی مشابه کمتر از این ارتفاع تپه در نظر گرفته می شد. با این حال، امروزه، سازمان زمین شناسی ایالات متحده به این نتیجه رسیده است که این اصطلاحات در ایالات متحده تعاریف فنی ندارند. [14]

تعریف برنامه محیطی سازمان ملل از "محیط کوهستانی" شامل یکی از موارد زیر است: [15] : 74 

با استفاده از این تعاریف، کوه ها 33 درصد اوراسیا، 19 درصد آمریکای جنوبی، 24 درصد آمریکای شمالی و 14 درصد آفریقا را پوشش می دهند. [15] : 14  به طور کلی، 24 درصد از خشکی زمین کوهستانی است. [16]

زمین شناسی

سه نوع اصلی کوه وجود دارد: آتشفشانی ، چین خورده و بلوکی . [17] هر سه نوع از تکتونیک صفحه‌ای تشکیل می‌شوند : زمانی که بخش‌هایی از پوسته زمین حرکت می‌کنند، مچاله می‌شوند و شیرجه می‌زنند. نیروهای فشاری، برآمدگی ایزواستاتیک و نفوذ مواد آذرین باعث ایجاد سنگ به سمت بالا می‌شود و شکل زمینی بالاتر از ویژگی‌های اطراف ایجاد می‌کند. ارتفاع این ویژگی آن را یا به تپه تبدیل می کند یا اگر بلندتر و تندتر باشد، به کوه تبدیل می شود. کوه‌های اصلی معمولاً در کمان‌های خطی طولانی رخ می‌دهند که نشان‌دهنده مرزهای صفحه تکتونیکی و فعالیت است.

آتشفشان ها

آتشفشان فوجی

آتشفشان ها زمانی تشکیل می شوند که صفحه ای به زیر صفحه دیگر ، یا در خط الراس یا نقطه داغ میان اقیانوس هل داده شود . [18] در عمق حدود 100 کیلومتری (60 مایل)، ذوب در سنگ های بالای دال (به دلیل اضافه شدن آب) اتفاق می افتد و ماگما را تشکیل می دهد که به سطح می رسد. هنگامی که ماگما به سطح می رسد، اغلب یک کوه آتشفشانی، مانند یک آتشفشان سپر یا یک آتشفشان استراتو می سازد . [5] : 194  نمونه هایی از آتشفشان ها عبارتند از: کوه فوجی در ژاپن و کوه پیناتوبو در فیلیپین. ماگما برای ایجاد یک کوه لازم نیست به سطح برسد: ماگمایی که در زیر زمین جامد می شود هنوز هم می تواند کوه های گنبدی مانند کوه ناواهو در ایالات متحده را تشکیل دهد. [19]

کوه ها را تا کنید

تصویری از کوه‌هایی که روی چین‌خوردگی ایجاد شده‌اند

کوه های چین خورده هنگام برخورد دو صفحه رخ می دهند: کوتاه شدن در امتداد گسل های رانش رخ می دهد و پوسته بیش از حد ضخیم می شود. [20] از آنجایی که پوسته قاره‌ای با چگالی کمتر بر روی سنگ‌های گوشته متراکم‌تر زیر آن شناور است ، وزن هر ماده پوسته‌ای که برای تشکیل تپه‌ها، فلات‌ها یا کوه‌ها به سمت بالا مجبور می‌شود، باید توسط نیروی شناوری حجم بسیار بیشتری که به سمت پایین وارد می‌شود متعادل شود. مانتو بنابراین پوسته قاره ای معمولاً در زیر کوه ها بسیار ضخیم تر است، در مقایسه با مناطق پایین تر. [21] سنگ می تواند به صورت متقارن یا نامتقارن تا شود . تاقدیس ها تاقدیس و چین های پایین ناودیس هستند : در چین های نامتقارن ممکن است چین های خوابیده و واژگون نیز وجود داشته باشد. کوه های بالکان [22] و کوه های جورا [23] نمونه هایی از کوه های چین خورده هستند.

کوه ها را مسدود کنید

بلندترین قله پیرین
کوه پیرین ، بلغارستان، بخشی از بلوک گسلی ریلا - توده رودوپ

کوه‌های بلوکی ناشی از گسل‌هایی در پوسته هستند: صفحه‌ای که سنگ‌ها از کنار یکدیگر عبور کرده‌اند. هنگامی که سنگ‌های یک طرف گسل نسبت به طرف دیگر بالا می‌آیند، می‌تواند یک کوه را تشکیل دهد. [24] بلوک های برافراشته، کوه های بلوکی یا هورست هستند . بلوک های بینابینی گرابن نامیده می شوند : این بلوک ها می توانند کوچک باشند یا سیستم های دره شکاف گسترده ای را تشکیل دهند . این نوع مناظر را می توان در شرق آفریقا ، [25] دره ووس و راین ، [26] و استان حوضه و محدوده غرب آمریکای شمالی مشاهده کرد. [27] این نواحی اغلب زمانی اتفاق می‌افتند که تنش منطقه‌ای کششی است و پوسته نازک می‌شود. [27]

فرسایش

Catskills در ایالت نیویورک نشان دهنده یک فلات فرسوده است .

در طول و به دنبال بالا آمدن، کوه ها در معرض عوامل فرسایش (آب، باد، یخ و جاذبه) قرار می گیرند که به تدریج منطقه بالا رفته را به سمت پایین می فرساید. فرسایش باعث می شود که سطح کوه ها جوان تر از سنگ هایی باشد که خود کوه ها را تشکیل می دهند. [28] : 160  فرآیند یخبندان شکل‌های زمینی مشخصی مانند قله‌های هرمی ، آرت‌های لبه چاقویی ، و سیرک‌های کاسه‌شکل را ایجاد می‌کنند که می‌توانند شامل دریاچه‌ها باشند. [29] کوه های فلات ، مانند Catskills ، از فرسایش یک فلات مرتفع تشکیل شده اند. [30]

آب و هوا

اورال شمالی در عرض جغرافیایی و ارتفاع زیاد دارای آب و هوای آلپی و زمین بایر است.
کوه های دولومیت ، ایتالیا ، در تابستان. آب و هوای دولومیت ها با تابستان های کوتاه اما گرم و معتدل مشخص می شود، در حالی که زمستان ها طولانی و بسیار سرد است.

آب و هوا در کوه ها در ارتفاعات بالا سردتر می شود ، به دلیل تعامل بین تابش و همرفت. نور خورشید در طیف مرئی به زمین برخورد کرده و آن را گرم می کند. سپس زمین هوای سطح را گرم می کند. اگر تشعشع تنها راه انتقال گرما از زمین به فضا بود، اثر گلخانه ای گازهای موجود در جو زمین را در حدود 333 کلوین (60 درجه سانتیگراد؛ 140 درجه فارنهایت) نگه می داشت و دما به طور تصاعدی با ارتفاع کاهش می یافت. [31]

با این حال، هنگامی که هوا گرم است، تمایل به انبساط دارد که چگالی آن را کاهش می دهد. بنابراین، هوای گرم تمایل به بالا رفتن و انتقال گرما به سمت بالا دارد. این فرآیند همرفت است . همرفت زمانی به تعادل می رسد که یک قطعه هوا در یک ارتفاع معین چگالی برابر با محیط اطراف خود داشته باشد. هوا رسانای ضعیفی برای گرما است، بنابراین یک بسته از هوا بدون تبادل گرما بالا و پایین می‌رود. این به عنوان یک فرآیند آدیاباتیک شناخته می شود که وابستگی مشخصه ای به فشار- دما دارد. با کاهش فشار، دما کاهش می یابد. نرخ کاهش دما با ارتفاع به عنوان نرخ لپس آدیاباتیک شناخته می شود که تقریباً 9.8 درجه سانتیگراد در هر کیلومتر (یا 5.4 درجه فارنهایت (3.0 درجه سانتیگراد) در هر 1000 فوت) ارتفاع است. [31]

وجود آب در جو فرآیند همرفت را پیچیده می کند. بخار آب حاوی گرمای نهان تبخیر است . با بالا آمدن و سرد شدن هوا، در نهایت اشباع می شود و نمی تواند مقدار بخار آب خود را نگه دارد. بخار آب متراکم می‌شود و ابرها را تشکیل می‌دهد و گرما آزاد می‌کند، که نرخ لغزش را از میزان لغزش آدیاباتیک خشک به نرخ لغزش آدیاباتیک مرطوب (5.5 درجه سانتی‌گراد در هر کیلومتر یا 3 درجه فارنهایت (1.7 درجه سانتی‌گراد) در هر 1000 فوت تغییر می‌دهد . میزان لغزش واقعی می تواند بسته به ارتفاع و مکان متفاوت باشد. بنابراین، حرکت به سمت بالا 100 متر (330 فوت) روی یک کوه تقریباً معادل حرکت 80 کیلومتری (45 مایل یا 0.75 درجه عرض جغرافیایی ) به سمت نزدیکترین قطب است. [15] : 15  این رابطه فقط تقریبی است، با این حال، زیرا عوامل محلی مانند نزدیکی به اقیانوس ها (مانند اقیانوس منجمد شمالی) می تواند به شدت آب و هوا را تغییر دهد. [33] با افزایش ارتفاع، شکل اصلی بارش به برف تبدیل می شود و بادها افزایش می یابد. [15] : 12 

تأثیر آب و هوا بر اکولوژی در یک ارتفاع را می توان تا حد زیادی از طریق ترکیبی از مقدار بارندگی و دمای زیستی ، همانطور که توسط لزلی هولدریج در سال 1947 توصیف شد، دریافت کرد. [34] دما زیستی میانگین دما است. تمام دماهای کمتر از 0 درجه سانتیگراد (32 درجه فارنهایت) 0 درجه سانتیگراد در نظر گرفته می شوند. هنگامی که دما زیر صفر درجه سانتیگراد است، گیاهان خواب هستند، بنابراین دمای دقیق آن اهمیتی ندارد. قله های کوهستانی با برف دائمی می توانند دمای زیستی زیر 1.5 درجه سانتیگراد (34.7 درجه فارنهایت) داشته باشند.

تغییر آب و هوا

محیط های کوهستانی به ویژه به تغییرات آب و هوایی انسانی حساس هستند و در حال حاضر دستخوش تغییرات بی سابقه ای در 10000 سال گذشته هستند. [35] تأثیر گرمایش زمین بر مناطق کوهستانی (نسبت به مناطق پست) هنوز یک منطقه فعال مطالعه است. مطالعات رصدی نشان می‌دهد که ارتفاعات سریع‌تر از مناطق پست مجاور گرم می‌شوند، اما وقتی در سطح جهانی مقایسه می‌شوند، این اثر از بین می‌رود. [36] بارش در مناطق مرتفع به سرعت در مناطق پست افزایش نمی یابد. [36] مدل‌سازی آب و هوا سیگنال‌های متفاوتی در مورد اینکه آیا یک منطقه کوهستانی خاص افزایش یا کاهش بارندگی خواهد داشت، می‌دهد. [37]

تغییرات آب و هوایی شروع به تأثیرگذاری بر سیستم های فیزیکی و اکولوژیکی کوه ها کرده است. در دهه‌های اخیر، یخ‌های کوهستانی و یخچال‌های طبیعی کاهش سریع یخ را تجربه کرده‌اند. [38] ذوب یخچال‌ها، یخ‌های دائمی و برف باعث شده است که سطوح زیرین به طور فزاینده‌ای ناپایدار شوند. خطرات لغزش هم از نظر تعداد و هم به دلیل تغییرات آب و هوایی افزایش یافته است. [39] الگوهای تخلیه رودخانه نیز به طور قابل توجهی تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار خواهند گرفت، که به نوبه خود تأثیرات قابل توجهی بر جوامعی خواهد داشت که به آب تغذیه شده از منابع آلپ متکی هستند. نزدیک به نیمی از مناطق کوهستانی منابع آبی ضروری یا حمایتی را برای جمعیت عمدتاً شهری، [40] به ویژه در فصل خشک و در مناطق نیمه خشک مانند آسیای مرکزی فراهم می کند.

اکوسیستم های آلپ می توانند به ویژه از نظر آب و هوایی حساس باشند. بسیاری از کوه‌های عرض جغرافیایی میانی به‌عنوان پناهگاه آب و هوای سرد عمل می‌کنند و اکوسیستم‌ها توله‌های کوچک محیطی را اشغال می‌کنند. علاوه بر تأثیر مستقیمی که تغییر اقلیم می تواند بر یک اکوسیستم داشته باشد، تأثیر غیرمستقیم تغییر در پایداری و توسعه خاک نیز بر روی خاک وجود دارد. [41]

اکولوژی

منجلاب کوهستانی در کوه های آلپ سوئیس

آب و هوای سردتر در کوه ها بر گیاهان و حیوانات ساکن در کوه ها تأثیر می گذارد. مجموعه خاصی از گیاهان و جانوران تمایل دارند با محدوده نسبتاً باریکی از آب و هوا سازگار شوند. بنابراین، اکوسیستم ها تمایل دارند در امتداد نوارهای ارتفاعی با آب و هوای تقریباً ثابت قرار بگیرند. به این پهنه بندی ارتفاعی می گویند . [42] در مناطقی با آب و هوای خشک، تمایل کوه‌ها به بارش بیشتر و همچنین دماهای پایین‌تر نیز شرایط متفاوتی را فراهم می‌کند که پهنه‌بندی را افزایش می‌دهد. [15] [43]

برخی از گیاهان و جانورانی که در نواحی ارتفاعی یافت می شوند تمایل به جدا شدن دارند زیرا شرایط بالا و پایین یک منطقه خاص نامناسب خواهد بود و در نتیجه حرکات یا پراکندگی آنها را محدود می کند . این سیستم های اکولوژیکی جدا شده به عنوان جزایر آسمان شناخته می شوند . [44]

مناطق ارتفاعی تمایل دارند از یک الگوی معمولی پیروی کنند. در بلندترین ارتفاعات، درختان نمی توانند رشد کنند، و هر گونه حیاتی که ممکن است وجود داشته باشد، از نوع آلپ خواهد بود ، شبیه تاندرا . [43] درست در زیر خط درخت ، می توان جنگل های زیر آلپ از درختان برگ سوزنی را پیدا کرد که می توانند در شرایط سرد و خشک مقاومت کنند. [45] در زیر آن، جنگل های کوهستانی رشد می کنند. در بخش‌های معتدل زمین، این جنگل‌ها معمولاً درختان سوزنی هستند، در حالی که در مناطق استوایی، می‌توانند درختان پهن‌برگی باشند که در جنگل‌های بارانی رشد می‌کنند .

کوه ها و انسان ها

بالاترین ارتفاع قابل تحمل دائمی شناخته شده در 5950 متر (19520 فوت) است. [46] در ارتفاعات بسیار بالا، کاهش فشار اتمسفر به این معنی است که اکسیژن کمتری برای تنفس در دسترس است و محافظت کمتری در برابر تابش خورشیدی ( UV ) وجود دارد. [15] در بالای 8000 متر (26000 فوت) ارتفاع، اکسیژن کافی برای حمایت از زندگی انسان وجود ندارد. گاهی اوقات از آن به عنوان " منطقه مرگ " یاد می شود. [47] قله های کوه اورست و K2 در منطقه مرگ قرار دارند.

توزیع کوه ها بر اساس موقعیت و ارتفاع

جوامع و اقتصادهای کوهستانی

کوه ها به دلیل آب و هوای سخت و سطح کم زمین مناسب برای کشاورزی ، عموماً برای سکونت انسان نسبت به مناطق پست ترجیح کمتری دارند . در حالی که 7 درصد از مساحت زمین بالای 2500 متر (8200 فوت) است، [15] : 14  تنها 140 میلیون نفر بالاتر از آن ارتفاع زندگی می کنند [48] و تنها 20-30 میلیون نفر در ارتفاع 3000 متری (9800 فوت) زندگی می کنند. [49] حدود نیمی از ساکنان کوه در آند ، آسیای مرکزی و آفریقا زندگی می کنند. [16]

ارتفاع شهر لاپاز به 4000 متر (13000 فوت) می رسد.

با دسترسی محدود به زیرساخت ها، تنها تعداد انگشت شماری از جوامع انسانی بالای 4000 متر (13000 فوت) ارتفاع وجود دارند. بسیاری از آنها کوچک هستند و اقتصادهای بسیار تخصصی دارند و اغلب به صنایعی مانند کشاورزی، معدن و گردشگری متکی هستند. [50] نمونه ای از چنین شهر تخصصی La Rinconada، پرو ، یک شهر معدن طلا و بالاترین ارتفاع سکونت انسان در 5100 متر (16700 فوت) است. [51] نمونه متقابل ال آلتو ، بولیوی، در ارتفاع 4150 متری (13620 فوت) است که دارای خدمات و اقتصاد تولیدی بسیار متنوع و جمعیتی نزدیک به 1 میلیون نفر است. [52]

جوامع کوهستانی سنتی به کشاورزی متکی هستند و خطر شکست محصول بیشتر از ارتفاعات پایین تر است. مواد معدنی اغلب در کوه‌ها وجود دارند و معدن‌کاری جزء مهمی از اقتصاد برخی از جوامع کوهستانی است. اخیراً، گردشگری برای اقتصاد جوامع کوهستانی اهمیت بیشتری پیدا کرده است، با پیشرفت هایی که بر جاذبه هایی مانند پارک های ملی و استراحتگاه های اسکی متمرکز شده اند . [15] : 17  تقریباً 80 درصد از مردم کوهستان زیر خط فقر زندگی می کنند. [16]

بیشتر رودخانه های جهان از منابع کوهستانی تغذیه می شوند و برف به عنوان مکانیزم ذخیره سازی برای کاربران پایین دست عمل می کند. [15] : 22  بیش از نیمی از بشریت برای آب به کوه ها وابسته است. [53] [54]

در ژئوپلیتیک ، کوه ها اغلب به عنوان مرزهای طبیعی بین سیاست ها دیده می شوند. [55] [56]

کوهنوردی

کوهنوردان در تیرول جنوبی
کوهنوردانی که از کوه رینیر بالا می روند و به قله کوچک تاهوما نگاه می کنند

کوهنوردی ، کوه نوردی یا آلپینیسم [57] مجموعه ای از فعالیت های خارج از منزل است که شامل صعود به کوه می شود . فعالیت‌های مرتبط با کوهنوردی شامل کوهنوردی سنتی در فضای باز ، اسکی و پیمایش از طریق فراتا است که به خودی خود به ورزش تبدیل شده‌اند . [58] [59] [60] [61] سنگ نوردی داخل سالن ، صعودهای ورزشی ، و بولدرینگ نیز انواعی از کوهنوردی توسط برخی در نظر گرفته می‌شوند، [62] [63] اما بخشی از گروه وسیعی از ورزش‌های کوهستانی هستند .

برخلاف بسیاری از ورزش‌ها، کوهنوردی فاقد قوانین رسمی، مقررات و حاکمیت است. کوهنوردان هنگام بالا رفتن از کوه به انواع زیادی از تکنیک ها و فلسفه ها (از جمله درجه بندی و کتاب های راهنما ) پایبند هستند. [63] [64] تعداد زیادی باشگاه کوهستانی محلی با میزبانی از منابع و فعالیت های اجتماعی از کوهنوردان حمایت می کنند. فدراسیونی از باشگاه‌های آلپاین، فدراسیون بین‌المللی سنگنوردی و کوهنوردی (UIAA)، سازمان جهانی کوهنوردی و سنگنوردی توسط کمیته بین‌المللی المپیک به رسمیت شناخته شده است. [65] پیامدهای کوهنوردی بر محیط طبیعی را می‌توان بر حسب اجزای فردی محیط (نقش زمین، خاک، پوشش گیاهی، جانوران و چشم‌انداز) و مکان/منطقه فعالیت کوهنوردی (پیاده‌روی، پیاده‌روی، یا کوهنوردی) مشاهده کرد. منطقه). [66] کوهنوردی جوامع را در سطوح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تحت تاثیر قرار می دهد، که اغلب منجر به تغییر در جهان بینی مردم تحت تاثیر جهانی شدن، به ویژه فرهنگ ها و سبک زندگی خارجی می شود. [67]

کوه ها به عنوان مکان های مقدس

کوه ها اغلب نقش مهمی در دین دارند. به عنوان مثال تعدادی از کوه های مقدس در یونان مانند کوه المپوس که به عنوان خانه خدایان شناخته می شد وجود دارد. [68] در فرهنگ ژاپنی، آتشفشان کوه فوجی با ارتفاع 3776.24 متر (12389.2 فوت) نیز مقدس است و سالانه ده‌ها هزار ژاپنی از آن بالا می‌روند. [69] کوه کایلاش ، در منطقه خودمختار تبت در چین، در چهار دین مقدس شمرده می‌شود: هندوئیسم، بون ، بودیسم و ​​جینیسم . در ایرلند، سفرهای زیارتی در کوه براندون 952 متری (3123 فوت) توسط کاتولیک های ایرلندی انجام می شود . [70] قله هیمالیا Nanda Devi با الهه های هندو Nanda و Sunanda مرتبط است. [71] از سال 1983 برای کوهنوردان ممنوع بوده است. کوه آرارات یک کوه مقدس است، زیرا اعتقاد بر این است که محل فرود کشتی نوح است . در اروپا و به ویژه در کوه های آلپ ، صلیب های قله اغلب بر روی قله های کوه های برجسته نصب می شوند. [72]

موارد برتر

اورست بالاترین سطح از سطح دریا (سبز)، Mauna Kea از پایه خود (نارنجی)، Cayambe در دورترین فاصله از محور زمین (صورتی) و Chimborazo در دورترین فاصله از مرکز زمین (آبی) قرار دارد.

ارتفاع کوه ها معمولاً از سطح دریا اندازه گیری می شود . با استفاده از این معیار، قله اورست با 8848 متر (29029 فوت) بلندترین کوه روی زمین است. [73] حداقل 100 کوه با ارتفاع بیش از 7200 متر (23622 فوت) از سطح دریا وجود دارد که همگی در آسیای مرکزی و جنوبی قرار دارند. مرتفع‌ترین کوه‌ها از سطح دریا معمولاً بلندترین کوه‌های اطراف زمین نیستند. هیچ تعریف دقیقی از پایه اطراف وجود ندارد، اما دنالی ، [74] کوه کلیمانجارو و نانگاپاربات نامزدهای احتمالی برای بلندترین کوه روی خشکی با این معیار هستند. پایه‌های جزایر کوهستانی زیر سطح دریا هستند و با توجه به این موضوع، Mauna Kea (4207 متر (13802 فوت) بالاتر از سطح دریا) بلندترین کوه و آتشفشان جهان است که حدود 10203 متر (33474 فوت) از کف اقیانوس آرام بالا آمده است . [75]

مرتفع ترین کوه ها عموماً پرحجم ترین نیستند. Mauna Loa (4169 متر یا 13678 فوت) از نظر مساحت پایه (حدود 2000 مایل مربع یا 5200 کیلومتر مربع ) و حجم (حدود 18000 مایل مکعب یا 75000 کیلومتر مکعب ) بزرگترین کوه روی زمین است. [76] کوه کلیمانجارو از نظر مساحت پایه (245 مایل مربع یا 635 کیلومتر مربع ) و حجم (1150 مایل مکعبی یا 4793 کیلومتر مکعب ) بزرگترین آتشفشان غیر سپر است. کوه لوگان بزرگترین کوه غیر آتشفشانی در ناحیه پایه است (120 مایل مربع یا 311 کیلومتر مربع ).

مرتفع‌ترین کوه‌های بالاتر از سطح دریا نیز آن‌هایی نیستند که قله‌هایی دورتر از مرکز زمین دارند، زیرا شکل زمین کروی نیست. سطح دریا نزدیکتر به خط استوا چندین مایل دورتر از مرکز زمین است. قله چیمبورازو ، بلندترین کوه اکوادور، معمولاً دورترین نقطه از مرکز زمین در نظر گرفته می شود، اگرچه قله جنوبی بلندترین کوه پرو، Huascarán ، یکی دیگر از مدعیان است. [4] هر دو دارای ارتفاع بیش از 2 کیلومتر (6600 فوت) کمتر از اورست از سطح دریا هستند.

همچنین ببینید

مراجع

  1. ^ abc Jackson, Julia A., ed. (1997). "کوه". واژه نامه زمین شناسی (ویرایش چهارم). اسکندریه، ویرجینیا: موسسه زمین شناسی آمریکا . شابک 0922152349.
  2. ↑ لوین، هارولد ال. (2010). زمین در گذر زمان (ویرایش نهم). هوبوکن، نیوجرسی: وایلی . ص 83. شابک 978-0470387740.
  3. ^ آب کوک، رونالد اورویک؛ وارن، اندرو (1973). ژئومورفولوژی در بیابان ها انتشارات دانشگاه کالیفرنیا شابک 978-0-520-02280-5.
  4. ^ ab "بلندترین نقطه روی زمین". Npr.org. 7 آوریل 2007. بایگانی شده از نسخه اصلی در 30 ژانویه 2013 . بازبینی شده در 31 جولای 2012 .
  5. ^ abc جرارد، ای جی (1990). محیط‌های کوهستانی: بررسی جغرافیای فیزیکی کوه‌ها . کمبریج، MA: مطبوعات MIT. شابک 978-0-262-07128-4.
  6. ↑ ویتو، جان (1984). فرهنگ لغت جغرافیای فیزیکی . لندن: پنگوئن. ص 352. شابک 0-14-051094-X.
  7. ↑ ناتال، جان و آن (2008). انگلستان . کوه های انگلستان و ولز جلد 2 (ویرایش سوم). Milnthorpe، Cumbria: Cicerone. شابک 978-1-85284-037-2.
  8. ↑ «بررسی تپه را به کوه تبدیل می کند». اخبار بی بی سی . بایگانی شده از نسخه اصلی در 2 اکتبر 2013 . بازبینی شده در 3 فوریه 2013 .
  9. ↑ "کوه یک کوه است - اینطور نیست؟". www.go4awalk.com . بایگانی شده از نسخه اصلی در 8 فوریه 2013 . بازبینی شده در 3 فوریه 2013 .
  10. ^ "کوه". Dictionary.reference.com . بایگانی شده از نسخه اصلی در 5 فوریه 2013 . بازبینی شده در 3 فوریه 2013 .
  11. ↑ ویلسون، پیتر (2001). "فهرست تپه ها و کوه های ایرلندی" (PDF) . جغرافیای ایرلندی 34 (1). کولرین: دانشگاه اولستر: 89. doi :10.1080/00750770109555778. بایگانی شده از نسخه اصلی (PDF) در 10 مه 2013.
  12. ↑ "کوه چیست؟ ماینید گرایگ گوچ و همه اینها..." نماهای متریک . بایگانی شده از نسخه اصلی در 30 مارس 2013 . بازبینی شده در 3 فوریه 2013 .
  13. ↑ «تفاوت «کوه»، «تپه» و «قله»؛ «دریاچه» و «برکه»؛ یا «رودخانه» و «نهار» چیست؟». سازمان زمین شناسی آمریکا
  14. ↑ «تفاوت بین دریاچه و برکه؛ کوه و تپه؛ یا رودخانه و نهر چیست؟». USGS. بایگانی شده از نسخه اصلی در 9 مه 2013 . بازبینی شده در 11 فوریه 2013 .
  15. ^ ابجدی بلیت، س. گرومبریج، بی. لیسنکو، آی. مایلز، ال. نیوتن، ا. (2002). "دیده بان کوهستان" (PDF) . کمبریج: مرکز نظارت بر حفاظت از محیط زیست جهانی UNEP. بایگانی شده از نسخه اصلی (PDF) در 11 مه 2008 . بازبینی شده در 17 فوریه 2009 .
  16. ^ abc Panos (2002). "مخاطرات بالا" (PDF) . بایگانی شده (PDF) از نسخه اصلی در 3 ژوئن 2012 . بازبینی شده در 17 فوریه 2009 .
  17. ↑ «ساختمان کوهستانی». علم مهم است: زمین و فراتر از آن. ماژول 4 . پیرسون آفریقای جنوبی 2002. ص. 75. شابک 0-7986-6059-7.
  18. ↑ Butz، Stephen D. (2004). "تکتونیک صفحه". علم سیستم های زمین. تامپسون ص 136. شابک 0-7668-3391-7.
  19. ↑ فیلمور، رابرت (2010). تکامل زمین شناسی فلات کلرادو در شرق یوتا و غرب کلرادو، از جمله رودخانه سان خوان، پل های طبیعی، سرزمین های دره، طاق ها، و صخره های کتاب . سالت لیک سیتی: انتشارات دانشگاه یوتا. ص 430. شابک 978-1607810049.
  20. ↑ سرل، مایکل پی (2007). "ویژگی ها و فرآیندهای تشخیصی در ساخت و تکامل کمربندهای کوهزایی عمان، زاگرس، هیمالیا، قراقورام و تبتی". در هچر، رابرت دی، جونیور . کارلسون، نماینده مجلس؛ مک براید، جی اچ. مارتینز کاتالان، جی آر (ویرایشگران). چارچوب 4 بعدی پوسته قاره ای . انجمن زمین شناسی آمریکا. ص 41 به بعد. شابک 978-0-8137-1200-0.{{cite book}}: CS1 maint: چندین نام: فهرست ویرایشگران ( پیوند )
  21. ^ مطبوعات، فرانک. سیور، ریموند (1985). زمین (ویرایش چهارم). WH فریمن. ص 413. شابک 978-0-7167-1743-0.
  22. ^ هسو، کنت جی. ناچف، ایوان ک. Vuchev, Vassil T. (ژوئیه 1977). "تکامل زمین شناسی بلغارستان در پرتو تکتونیک صفحه". تکتونوفیزیک . 40 (3-4): 245-256. Bibcode :1977Tectp..40..245H. doi :10.1016/0040-1951(77)90068-3.
  23. ↑ بکر، آرنفرید (ژوئن 2000). «کوه‌های ژورا - یک کمربند تاشو و رانش فعال پیش‌لند؟». تکتونوفیزیک . 321 (4): 381-406. Bibcode :2000Tectp.321..381B. doi :10.1016/S0040-1951(00)00089-5.
  24. ↑ رایان، اسکات (2006). "شکل 13-1". CliffsQuickReview علوم زمین . وایلی. شابک 0-471-78937-2.
  25. ↑ Chorowicz, Jean (اکتبر 2005). "سیستم شکاف آفریقای شرقی". مجله علوم زمین آفریقا . 43 (1-3): 379-410. Bibcode :2005JAfES..43..379C. doi :10.1016/j.jafrearsci.2005.07.019.
  26. ^ زیگلر، PA; Dèzes, P. (ژوئیه 2007). "برآمدگی سنوزوییک توده‌های واریسکن در پیش‌ولند آلپ: مکانیسم‌های زمان‌بندی و کنترل". تغییرات جهانی و سیاره ای . 58 (1-4): 237-269. Bibcode :2007GPC....58..237Z. doi :10.1016/j.gloplacha.2006.12.004.
  27. ^ ab Levin 2010, pp. 474-478.
  28. ^ فراکنوی، ا. موریسون، دی. ولف، اس (2004). سفر به سیارات (ویرایش سوم). بلمونت: تامسون. شابک 978-0-534-39567-4.
  29. ↑ تورنبری، ویلیام دی (1969). اصول ژئومورفولوژی (ویرایش دوم). نیویورک: وایلی. صص 358-376. شابک 0471861979.
  30. ↑ Ver Straeten، Charles A. (ژوئیه ۲۰۱۳). "در زیر همه چیز: زمین شناسی بستر کوه های کتسکیل و پیامدهای هوازدگی آن: زمین شناسی بستر و هوازدگی گربه ها". سالنامه آکادمی علوم نیویورک . 1298 : 1-29. doi :10.1111/nyas.12221. PMID  23895551. S2CID  19940868.
  31. ^ اب گودی، ریچارد ام. واکر، جیمز سی جی (1972). "دمای اتمسفر" (PDF) . اتمسفرها ​پرنتیس هال. بایگانی شده (PDF) از نسخه اصلی در 29 ژوئیه 2016.
  32. ↑ «نرخ افت آدیاباتیک خشک». tpub.com ​بایگانی شده از نسخه اصلی در 3 ژوئن 2016 . بازبینی شده در 2 مه 2016 .
  33. ↑ «عوامل مؤثر بر اقلیم». شبکه تغییر محیط زیست بریتانیا بایگانی شده از نسخه اصلی در 16 جولای 2011.
  34. ^ لوگو، آریل ای. براون، ساندرا ال. دادسون، رستی؛ اسمیت، تام اس. شوگارت، هنک اچ (1999). "مناطق زندگی هولدریج در ایالات متحده در ارتباط با نقشه برداری اکوسیستم". مجله جغرافیای زیستی . 26 (5): 1025-1038. Bibcode :1999JBiog..26.1025L. doi :10.1046/j.1365-2699.1999.00329.x. S2CID  11733879. بایگانی شده از نسخه اصلی در 28 آوریل 2013.
  35. ↑ نایت، جاسپر (24 اکتبر 2022). "هشدار دانشمندان در مورد اثرات تغییرات آب و هوایی بر کوه ها". PeerJ . 10 : e14253. doi : 10.7717/peerj.14253 . PMC 9610668 . PMID  36312749. 
  36. ^ ab Pepin، NC; آرنون، ای. گوبیت، ا. هالینگر، ک. و همکاران (2022). "تغییرات آب و هوا و الگوهای ارتفاعی آنها در کوه های جهان". بررسی های ژئوفیزیک . 60 (1). Bibcode :2022RvGeo..6000730P. doi : 10.1029/2020RG000730. hdl : 2318/1842344 . S2CID  247008935.
  37. ↑ دروین، سارا (7 نوامبر 2023). "اثر دی اکسید کربن بر سیستم های آب و هوایی کوهستان". Eos .
  38. ↑ پلتو، مائوری (2016). تأثیرات اخیر تغییر آب و هوا بر یخچال های کوهستانی . وایلی. شابک 9781119068143.
  39. ^ دیلین، فیلیپ؛ گروبر، استفان؛ امان، فلوریان؛ بودین، خاویر؛ و همکاران (2021). ریزش یخ ناشی از یخچال‌ها و یخ‌های دائمی و ناپایداری شیب مرتبط در مناطق مرتفع کوهستانی. در Haeberli، Wilfried; وایتمن، کالین (ویرایشگران). خطرات، خطرات و بلایای مربوط به برف و یخ . خطرات و بلایا (ویرایش دوم). الزویر. ص 501-540. doi :10.1016/B978-0-12-817129-5.00015-9. شابک 9780128171295. S2CID  234301790.
  40. ^ ویویرولی، دی. کومو، ام. میبک، م. کالیو، م. Wada, Y. (2020). "افزایش وابستگی جمعیت های پست به منابع آبی کوهستانی". پایداری طبیعت 3 (11): 917-928. Bibcode :2020NatSu...3..917V. doi :10.1038/s41893-020-0559-9. S2CID  220375949.
  41. ^ چرسیچ، اس. رجشک، ک. ورانووا، وی. بردونی، م. Meisina, C. (2015). "تأثیر تغییر آب و هوا بر اکوسیستم آلپ: مروری بر خاک". جی. برای. علمی . 61 (11): 496-514. doi : 10.17221/47/2015-JFS .
  42. ↑ داوبنمیر، RF (ژوئن 1943). "پهنه بندی گیاهی در کوه های راکی". بررسی گیاه شناسی 9 (6): 325-393. Bibcode :1943BotRv...9..325D. doi :10.1007/BF02872481. S2CID  10413001.
  43. ^ ab "جوامع بیوتیک فلات کلرادو: سی. هارت مریام و مفهوم مناطق زندگی". بایگانی شده از نسخه اصلی در 14 ژانویه 2013 . بازیابی شده در 30 ژانویه 2010 .
  44. ↑ توییت، سوزان جی (1992). کتاب حقایق طبیعت بزرگ جنوب غربی. کتاب های شمال غربی آلاسکا ص 209-210. شابک 0-88240-434-2.
  45. ↑ «درخت». Microsoft Encarta Reference Library 2003 . شرکت مایکروسافت 2002 [1993]. 60210-442-1635445-74407.
  46. ^ وست، جی بی (2002). "بالاترین سکونت دائمی انسان". زیست شناسی پزشکی ارتفاع بالا . 3 (4): 401-407. doi :10.1089/15270290260512882. PMID  12631426.
  47. ↑ «اورست: منطقه مرگ». نوا . PBS. 24 فوریه 1998. بایگانی شده از نسخه اصلی در 18 ژوئن 2017.
  48. ↑ مور، لورنا جی (2001). "انطباق ژنتیکی انسان با ارتفاعات". High Alt Med Biol . 2 (2): 257-279. doi :10.1089/152702901750265341. PMID  11443005.
  49. ^ کوک، جیمز دی. پسر، اریک؛ گل، کارول; دل کارمن داروکا، ماریا (2005). "تاثیر زندگی در ارتفاعات بر آهن بدن". خون . 106 (4): 1441-1446. doi : 10.1182/blood-2004-12-4782 . PMID  15870179.
  50. ↑ «آلپ – اقتصاد». دایره المعارف بریتانیکا . بازبینی شده در 13 جولای 2022 .
  51. ↑ فینیگان، ویلیام (20 آوریل 2015). "اشک های خورشید". نیویورکر .
  52. ↑ «ال آلتو، بولیوی: جهانی جدید خارج از تفاوت ها». بایگانی شده از نسخه اصلی در 16 مه 2015.
  53. ↑ «سال بین المللی آب شیرین 2003». بایگانی شده از نسخه اصلی در 7 اکتبر 2006 . بازیابی شده در 7 دسامبر 2006 .
  54. ↑ «موسسه کوهستان». بایگانی شده از نسخه اصلی در 9 ژوئیه 2006 . بازیابی شده در 7 دسامبر 2006 .
  55. ↑ کولوسوف، وی (2005). «مرز شناسی: تغییر دیدگاه ها و رویکردهای نظری». ژئوپلیتیک . 10 (4): 606-632. doi :10.1080/14650040500318415. S2CID  143213848.
  56. ↑ Van Houtum، H. (2005). «ژئوپلیتیک مرزها و مرزها». ژئوپلیتیک . 10 (4): 672-679. doi :10.1080/14650040500318522.
  57. ↑ "تعریف و معنی آلپینیسم | Dictionary.com".
  58. ↑ Whitlock، W.، Van Romer، K.، & Becker، H. (1991). گردشگری مبتنی بر طبیعت: کتابشناسی مشروح کلمسون SC: موسسه استروم تورموند، گروه توسعه منطقه ای.
  59. ↑ پومفرت، جی. (2006). "گردشگران ماجراجویی کوهنوردی: چارچوبی مفهومی برای تحقیق". مدیریت گردشگری . 27 (1): 113-123. doi :10.1016/j.tourman.2004.08.003.
  60. ^ بیدی، پ. هادسون، اس (2003). «ظهور گردشگری ماجراجویی در کوهستان». سالنامه تحقیقات گردشگری . 30 (3): 625-643. doi :10.1016/S0160-7383(03)00043-4.
  61. ↑ آپولو، میکال (2017). "دسترسی واقعی کوهنوردی: مورد هیمالایای مرتفع". مجله تفریحات و گردشگری در فضای باز . 17 : 29-43. doi :10.1016/j.jort.2016.12.001.
  62. ↑ کوالتر، اف.، دیمئو، پی، مورو، اس.، و تیلور، جی. (2010). فواید کوهنوردی و فعالیت های مرتبط با کوهنوردی: مروری بر ادبیات. گزارشی به شورای کوهنوردی اسکاتلند
  63. ^ آب آپولو، م. Wengel, Y. (1 اکتبر 2021). "گردشگری کوهنوردی: دیدگاهی بحرانی". راتلج .
  64. ↑ توماس کوبلاک (۸ ژوئن ۲۰۱۴). روش شناسی کوهنوردی – قسمت اول – مبانی. Tomas Kublak – MMPpublishing. شابک 978-80-87715-12-3.
  65. ↑ «فعالیت های UIAA». UIAA. بایگانی شده از نسخه اصلی در 11 مه 2011 . بازبینی شده در 2 ژانویه 2015 .
  66. ^ آپولو، ام. (2021). اثرات زیست محیطی کوهنوردی. Springer Briefs در علوم محیطی. doi :10.1007/978-3-030-72667-6. شابک 978-3-030-72666-9. S2CID  234774157.
  67. ^ آپولو، م. آندریچوک، وی (2022). گردشگری ماجراجویی کوهنوردی و جوامع محلی: تعاملات اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی. انتشارات ادوارد الگار. شابک 9781802209372.
  68. ↑ «کوه المپوس». اماکن مقدس: راهنمای زیارت جهانی .
  69. ↑ «چگونه کوه فوجی مقدس‌ترین نماد ژاپن شد». نشنال جئوگرافیک . 6 فوریه 2019. بایگانی شده از نسخه اصلی در 9 فوریه 2019.
  70. ↑ «کوه براندون». زیارت در ایرلند قرون وسطی . 6 ژوئن 2016.
  71. ↑ «ناندا دوی». زائر کامل . 11 آگوست 2015.
  72. ↑ اپاچر، ویلهلم (1957). کلبلزبرگ، رایموند (ویرایشگر). برگ و گیپفلکروزه در تیرول . Schlern-Schriften (به آلمانی). جلد 178. اینسبروک: Universitätsverlag Wagner. صص 5-9.
  73. ↑ «نپال و چین بر سر ارتفاع قله اورست توافق کردند». اخبار بی بی سی . 8 آوریل 2010. بایگانی شده از نسخه اصلی در 3 مارس 2012 . بازیابی شده در 22 اوت 2010 .
  74. ↑ هلمن، آدام (2005). بهترین قله ها: برجستگی و سایر اقدامات کوهستانی . ترافورد ​ص 9. ISBN 1-4122-3664-9. قله تا قله دنالی بزرگترین کوه در بین هر کوهی است که کاملاً بالاتر از سطح دریا قرار دارد، حدود 18000 پا.
  75. ↑ "کوه ها: بلندترین نقاط روی زمین". انجمن نشنال جئوگرافیک بایگانی شده از نسخه اصلی در 3 جولای 2010 . بازبینی شده در 19 سپتامبر 2010 .
  76. ↑ Kaye, GD (2002). "استفاده از GIS برای تخمین حجم کل آتشفشان Mauna Loa، هاوایی". اجلاس سالانه 98 . انجمن زمین شناسی آمریکا. بایگانی شده از نسخه اصلی در 25 ژانویه 2009.