صدا یا صداگذاری اصطلاحی است که در آواشناسی و آواشناسی برای مشخص کردن صداهای گفتاری (معمولاً همخوان ها ) استفاده می شود. صداهای گفتاری را می توان به صورت بی صدا (که در غیر این صورت به عنوان بی صدا شناخته می شود ) یا صدادار توصیف کرد.
اما این اصطلاح برای اشاره به دو مفهوم جداگانه استفاده می شود:
برای مثال، صداگذاری تفاوت بین جفت صداهای مرتبط با حروف انگلیسی ⟨s⟩ و ⟨z⟩ را محاسبه می‌کند. این دو صدا به صورت [s] و [z] رونویسی می شوند تا آنها را از حروف انگلیسی متمایز کنند که بسته به زمینه، چندین تلفظ ممکن دارند. اگر کسی انگشتان خود را روی جعبه صدا (یعنی محل سیب آدم در بالای گلو) قرار دهد، می‌تواند لرزشی را در حالی که [z] تلفظ می‌کند، احساس کند اما با [s] تلفظ نمی‌شود. (برای توضیح دقیق تر و فنی تر، به صدای معین و آواسازی مراجعه کنید .) در بیشتر زبان های اروپایی ، به استثنای ایسلندی ، حروف صدادار و سایر صداها (صامت هایی مانند m، n، l، و r) به صورت مودال تلفظ می شوند . [ نیازمند منبع ]
یدینی هیچ صامت بی‌صدایی ندارد، فقط صدادار است. [1]
هنگامی که برای طبقه‌بندی صداهای گفتاری استفاده می‌شود، صدادار و بی‌صدا صرفاً برچسب‌هایی هستند که برای دسته‌بندی تلفن‌ها و واج‌ها با هم برای اهداف طبقه‌بندی استفاده می‌شوند.
الفبای آوایی بین‌المللی دارای حروف مجزا برای بسیاری از جفت‌های بی‌صدا و صدادار ( مانع‌ها ) است، مانند [p b]، [t d]، [k ɡ]، [q ɢ] . علاوه بر این، یک نشانه برای صداگذاری وجود دارد: ⟨ ◌̬ ⟩. Diacritics معمولاً با حروف برای صداهای اولیه بی صدا استفاده می شود.
در یونیکد ، نمادها U+032C ◌̬ COMBINING CARON BELOW و U+0325 ◌̥ COMBINING RING BELOW کدگذاری می شوند .
پسوندهای الفبای آوایی بین المللی دارای نمادی برای صداگذاری جزئی و ابطال و همچنین برای پیش نمایش هستند :
صدای جزئی می تواند به معنای صدای سبک اما پیوسته، صدای ناپیوسته یا ناپیوستگی در درجه صدا باشد. به عنوان مثال، ₍s̬₎ می تواند یک [s] با (بعضی) صدا در وسط و ₍z̥₎ می تواند [z] با (بعضی) devocing در وسط باشد .
همچنین می‌توان صدای جزئی را در IPA معمولی با رونویسی‌هایی مانند [ᵇb̥iˑ] و [ædᵈ̥] نشان داد . [3]
تمایز بین کاربرد بیانی صدا و کاربرد واج شناختی بر تمایز بین تلفن (که بین کروشه‌های مربع نشان داده می‌شود) و واج (که بین خطوط اسلش نشان داده می‌شود) استوار است. این تفاوت با یک مثال تقریبی به بهترین شکل نشان داده می شود.
واژه انگلیسی nods از دنباله ای از واج ها تشکیل شده است که به صورت نمادین به صورت /nɒdz/ یا دنباله /n/ ، /ɒ/ ، /d/ و /z/ نمایش داده می شود . هر نماد نمایشی انتزاعی از یک واج است. این آگاهی بخشی ذاتی از دستور زبان ذهنی گویندگان است که به آنها اجازه می دهد کلمات را تشخیص دهند.
با این حال، واج ها به خودی خود صدا نیستند. در عوض، واج ها به یک معنا قبل از صحبت به تلفن تبدیل می شوند. برای مثال، واج /z/ را می‌توان به صورت تلفن [s] یا تلفن [z] تلفظ کرد ، زیرا /z/ اغلب حتی در گفتار روان، به‌ویژه در پایان یک گفته، استفاده می‌شود. بسته به وجود یا قدرت این تخلیه، توالی تلفن‌های نود ممکن است به صورت [nɒts] یا [nɒdz] رونویسی شود . در حالی که تلفن [z] دارای صدای بیانی است، تلفن [s] آن را ندارد.
چیزی که موضوع را پیچیده می‌کند این است که برای انگلیسی، واج‌های همخوان به عنوان صدادار یا بی‌صدا طبقه‌بندی می‌شوند، حتی اگر این ویژگی متمایز اولیه بین آنها نباشد. با این حال، این طبقه‌بندی به‌عنوان پایه‌ای برای فرآیندهای واج‌شناختی استفاده می‌شود، مانند طولانی‌شدن مصوت‌ها که قبل از صامت‌های صدادار اتفاق می‌افتد اما نه قبل از بی‌صداها یا تغییرات کیفیت واکه (صدای مصوت) در برخی از گویش‌های انگلیسی که قبل از بی‌صدا رخ می‌دهد اما صامت های صدادار نیست چنین فرآیندهایی به انگلیسی زبانان اجازه می‌دهد تا به درک تفاوت بین صامت‌های صدادار و بی‌صدا ادامه دهند، در حالی که در غیر این صورت، بی‌صدا کردن اولی باعث می‌شود که صدای آنها با دومی یکسان باشد.
انگلیسی دارای چهار جفت واج اصطکاکی است که می توان آنها را بر اساس مکان بیان و صدا به جدول تقسیم کرد . صدای اصطکاکی صدا را می توان به راحتی در طول مدت تلفن احساس کرد، به خصوص زمانی که بین حروف صدادار رخ می دهد.
با این حال، در کلاس صامت هایی که استاپ نامیده می شوند ، مانند /p، t، k، b، d، ɡ/ ، تضاد برای انگلیسی پیچیده تر است. صداهای "صدایی" معمولاً در سراسر صدا دارای صدای مفصلی نیستند. تفاوت بین واج های توقف بدون صدا و واج های توقف صدادار فقط به این نیست که آیا صدای بیانی وجود دارد یا نه. بلکه شامل زمان شروع صداگذاری (اگر اصلاً باشد)، وجود آسپیراسیون (ترک شدن جریان هوا پس از آزاد شدن درب) و مدت زمان بسته شدن و آسپیراسیون است.
توقف‌های بی‌صدا انگلیسی عموماً در ابتدای یک هجای تأکید شده به کار می‌روند، و در همین زمینه، همتاهای با صدای آنها فقط در قسمتی از آن صدا می‌شوند. در رونویسی آوایی باریک تر ، نمادهای صدادار ممکن است فقط برای نشان دادن حضور صدای بیانی استفاده شوند و آرزو با یک بالانویس h نشان داده می شود .
با این حال، وقتی صامت ها در انتهای هجا قرار می گیرند، آنچه آنها را متمایز می کند کاملاً متفاوت است. واج‌های بی‌صدا معمولاً تنفس نشده، گلوتالیزه می‌شوند و ممکن است حتی خود درب آن آزاد نشود، که گاهی شنیدن تفاوت بین، برای مثال، نور و مانند را دشوار می‌کند . با این حال، نشانه‌های شنوایی برای تمایز بین اصوات صدادار و بی‌صدا، مانند آنچه در بالا توضیح داده شد، مانند طول مصوت قبلی باقی می‌ماند.
سایر صداهای انگلیسی، مصوت ها و صداها، معمولاً به طور کامل صدا می شوند. با این حال، آنها ممکن است در موقعیت‌های خاصی، به‌ویژه بعد از همخوان‌های دمیده‌شده، مانند c offee ، tr ee ، و p l ay که در آن صدا تا حدی به تأخیر می‌افتد که سونورانت یا مصوت به طور کلی از بین می‌رود .
دو متغیر برای درجات صداگذاری وجود دارد: شدت (در زیر آواسازی مورد بحث قرار می‌گیرد ) و مدت زمان (در زمان شروع صدا مورد بحث قرار می‌گیرد ). هنگامی که یک صدا به عنوان "نیمه صدا" یا "تا حدی صدادار" توصیف می شود، همیشه مشخص نیست که آیا این به این معنی است که صداگذاری ضعیف است (شدت کم) یا اینکه صداگذاری فقط در بخشی از صدا (مدت زمان کوتاه) اتفاق می افتد. در مورد انگلیسی، دومی است.
Juǀʼhoansi و برخی از زبان‌های همسایه آن از نظر گونه‌شناسی غیرمعمول در داشتن همخوان‌های نیمه‌صدایی متضاد هستند. آنها دارای صامت های آسپیره و بیرونی هستند که معمولاً با صداگذاری ناسازگار هستند، به صورت جفت بی صدا و صدادار. [4] صامت‌ها با صدا شروع می‌شوند، اما تا حدودی بی‌صدا می‌شوند و اجازه آسپیراسیون یا بیرون راندن عادی را می‌دهند. آنها [b͡pʰ، d͡tʰ، d͡tsʰ، d͡tʃʰ، ɡ͡kʰ] و [d͡tsʼ، d͡tʃʼ] و یک سری کلیک مشابه هستند، Lun Bawang آنها را با صدای ساده و بی صدا مانند /p, b, b در تضاد قرار می دهد. [5]
زبان‌هایی با دو مجموعه مانع متضاد وجود دارند که با /p t k f s x …/ در مقابل /b d ɡ v z ɣ …/ برچسب‌گذاری شده‌اند ، حتی اگر صدا (یا زمان شروع صدا) در آن تضاد دخالتی نداشته باشد. به عنوان مثال، این اتفاق در چندین گویش آلمانی آلمانی رخ می دهد. از آنجایی که صدا دخیل نیست، این به عنوان تضاد در تنش توضیح داده می شود که کنتراست فورتیس و لنیس نامیده می شود .
فرضیه ای وجود دارد که تضاد بین صامت های فورتیس و لنیس به تقابل بین صامت های بی صدا و صامت مربوط می شود. این رابطه مبتنی بر ادراک صدا و همچنین بر تولید صدا است، جایی که صدای همخوان، تنش و طول تنها مظاهر متفاوت یک ویژگی صوتی مشترک هستند.