کارل دیوید آلفرد وبر ( به آلمانی: [ˈveːbɐ] ؛ ۳۰ ژوئیه ۱۸۶۸ - ۲ مه ۱۹۵۸) اقتصاددان ، جغرافیدان ، جامعه‌شناس ، فیلسوف و نظریه‌پرداز فرهنگ آلمانی بود که کارش در توسعه جغرافیای اقتصادی مدرن تأثیرگذار بود . کار دیگر او بر جامعه شناسی دانش و نقش روشنفکران در جامعه متمرکز بود. به ویژه، او مفهوم روشنفکران شناور آزاد ( Freischwebende Intelligenz ) را معرفی کرد.
آلفرد وبر، برادر کوچکتر جامعه شناس معروف ماکس وبر ، در ارفورت به دنیا آمد و در شارلوتنبورگ بزرگ شد . از سال 1907 تا 1933، او استاد دانشگاه هایدلبرگ بود . وبر کار خود را به عنوان یک وکیل آغاز کرد و به عنوان یک جامعه شناس و فیلسوف فرهنگی کار کرد. [1]
وبر از معرفی مجدد نظریه و مدل های علی به حوزه اقتصاد ، علاوه بر استفاده از تحلیل تاریخی، حمایت کرد. در این زمینه، دستاوردهای او شامل کار بر روی مدل‌های اولیه مکان‌یابی صنعتی است . او در دوره‌ای زندگی می‌کرد که جامعه‌شناسی به یک حوزه علمی جداگانه تبدیل شد. [ نیازمند منبع ]
اگرچه نظریه او در مورد "موقعیت صنعتی" در زمان او کاملاً اقتصادی بود، اما اکنون به طور گسترده در زمینه جغرافیا مورد مطالعه قرار می گیرد، عمدتاً به عنوان یک مفهوم نظری در زیر دامنه جغرافیای اقتصادی. [1]
وبر تعهد خود را به فلسفه تاریخ حفظ کرد . او نظریه هایی را برای تحلیل تغییرات اجتماعی در تمدن غربی به عنوان تلاقی تمدن (فکری و تکنولوژیکی)، فرآیندهای اجتماعی (سازمان ها) و فرهنگ (هنر، مذهب و فلسفه) ارائه کرد. [ نیازمند منبع ]
آلفرد وبر با تکیه شدید بر کار توسعه یافته توسط ویلهلم لاونهارت نسبتاً ناشناخته ، تئوری حداقل هزینه مکان صنعتی را تدوین کرد که سعی دارد الگوی مکانی صنعت را در مقیاس کلان توضیح و پیش بینی کند. تاکید می کند که شرکت ها به دنبال سایتی با حداقل هزینه حمل و نقل و نیروی کار هستند.
نقطه حمل و نقل بهینه بر اساس هزینه های فاصله تا "شاخص مواد (MI)" است - نسبت وزن محصولات میانی (مواد اولیه یا RM) به محصول نهایی یا FP.
الف) RM بیشتر از FP است. MI> 1 [1]
ب) RM برابر با FP است. MI=1 [1]
ج) RM کمتر از FP است. MI<1 [1]
در یک سناریو (الف)، وزن محصول نهایی کمتر از وزن مواد خامی است که برای ساخت محصول استفاده می شود - صنعت کاهش وزن . به عنوان مثال، در صنعت مس، حمل مواد خام به بازار و فرآوری آنها در آنجا بسیار گران است، بنابراین فرآوری در نزدیکی مواد خام انجام می شود. (علاوه بر معدن، سایر فعالیت‌های اولیه (یا صنایع استخراجی) مواد محور در نظر گرفته می‌شوند: کارخانه‌های چوب، تولید مبلمان، بیشتر فعالیت‌های کشاورزی و غیره. منطقه محلی پایگاه اقتصادی خود را از دست می دهد.)
در موارد دیگر، محصول نهایی به اندازه مواد خامی که نیاز به حمل و نقل دارند سنگین است (یعنی شاخص مواد برابر با 1 است). معمولاً این موردی است که برخی از مواد خام همه جا حاضر مانند آب در محصول گنجانده شده است. به این می گویند صنعت افزایش وزن. این نوع صنعت ممکن است در نزدیکی یک بازار یا در نزدیکی منبع مواد خام ایجاد شود و در نتیجه می‌توان آن را صنعت بی‌پایان نامید. صنعت پنبه نمونه بارز مواد خام افزایش وزن است.
در مجموعه سوم از صنایع، از جمله صنایع شیمیایی سنگین، وزن مواد اولیه کمتر از وزن محصول نهایی است. این صنایع همیشه نزدیک بازار رشد می کنند.
نقطه انتقال بهینه وبر تعمیم مسئله نقطه فرما است . در ساده ترین شکل، مسئله فرما عبارت است از قرار دادن نقطه D نسبت به سه نقطه A، B و C به گونه ای که مجموع فواصل بین D و هر یک از سه نقطه دیگر به حداقل برسد. در مورد مسئله مثلث وبر، این مسئله عبارت است از قرار دادن یک نقطه D نسبت به سه نقطه A، B و C به گونه ای که مجموع هزینه های حمل و نقل بین D و هر یک از سه نقطه دیگر به حداقل برسد. در سال 1971، لوک نورماند تلیر [2] اولین راه حل عددی مستقیم (غیر تکراری) مسائل مثلث فرما و وبر را یافت . مدت ها قبل از مشارکت های فون تونن ، که به سال 1818 برمی گردد، مسئله نقطه فرما را می توان به عنوان آغاز اقتصاد فضایی دانست. قبل از سال 1640 توسط ریاضیدان مشهور فرانسوی پیر دو فرما فرموله شد . در مورد مسئله مثلث وبر که تعمیم مسئله مثلث فرما است، اولین بار توسط توماس سیمپسون در سال 1750 فرموله شد و توسط آلفرد وبر در سال 1909 رایج شد.
در سال 1985، تلیر [3] در کتابی با عنوان Économie Spatiale: rationalité économique de l'espace habité ، یک مسئله کاملاً جدید به نام «مسئله جاذبه- دافعه» را فرموله کرد که تعمیم هر دو مسئله فرما و وبر را تشکیل می دهد. در ساده ترین نسخه، مسئله جاذبه دافعه عبارت است از قرار دادن نقطه D نسبت به سه نقطه A1، A2 و R به گونه ای که نیروهای جاذبه اعمال شده توسط نقاط A1 و A2 و نیروی دافعه اعمال شده توسط نقطه R خنثی شود. همدیگر بیرون تلیر در همان کتاب برای اولین بار این مسئله را در مورد مثلث حل کرد و نظریه اقتصاد فضایی ، به ویژه نظریه اجاره زمین را در پرتو مفاهیم نیروهای جاذبه و دافعه ناشی از جاذبه- دافعه، بازتفسیر کرد. مشکل این مسئله بعداً توسط ریاضیدانانی مانند چن، هنسن، ژومارد و توی (1992)، [4] و جلال و کراپ (2003) بیشتر تحلیل شد . [5] مسئله جاذبه دافعه توسط اتاویانو و اینس (2005) [6] به عنوان مقدمه ای برای جغرافیای اقتصادی جدید که در دهه 1990 توسعه یافت و پل کروگمن را در سال 2008 جایزه یادبود نوبل در علوم اقتصادی را به ارمغان آورد، در نظر گرفته می شود .